Η Δική σου Ελπίδα

art by Banksy

Γίνεται πολύς λόγος για ελπίδα (ή την απουσία της) αυτές τις μέρες. Μα προτού καταπιαστώ με αυτό, ας αναφερθώ σε κάτι άλλο, φαινομενικά διαφορετικό.

***

"Εσύ λοιπόν είσαι ικανοποιημένος με τα εθνικά θέματα;". Έτσι με ρώτησε χαμογελώντας ένας γνωστός από τον εργασιακό χώρο, ο οποίος μου αποκάλυψε πως είχε ψηφίσει Χρυσή Αυγή. Η ιδέα και μόνο να συναναστρέφομαι με έναν υποστηρικτή των νεοναζί μου προκάλεσε αποστροφή. Είμαι, βλέπετε, ιδιαίτερα επιλεκτικός ακόμα και στις τυπικές συναναστροφές μου.

Επιχείρησε να μου μιλήσει και προσέκρουσε σε έναν τοίχο: "καμία ανοχή στους υποστηρικτές του φασισμού", του λέω. "Είναι αυτό δημοκρατία;", μου απαντάει, συνεχίζοντας να χαμογελάει. Μάλλον του φαινόταν αστείο. 

Είσαι ελεύθερος να πιστεύεις ό,τι θέλεις, να επιλέγεις ό,τι θέλεις. Μα το ίδιο ελεύθερος είμαι και εγώ στο να εκφράζω αηδία απέναντι σε ορισμένες επιλογές ή αντιλήψεις. Να μην κρύβομαι στο όνομα κάποιας υποτιθέμενης πολιτικής ορθότητας. Και ναι, αυτό είναι δημοκρατία. "Δεν μπορώ να είμαι δημοκρατικός απέναντι στους φασίστες", απαντάω.

"Δεν είναι φασίστες μωρέ", μου λέει. "Είναι καλά παιδιά".

Πραγματικά δεν ήξερα τι να του απαντήσω. Αισθανόμουν το κεφάλι μου να πονάει. "Είναι καλά παιδιά" - τι να απαντήσεις σε έναν που σκέφτεται έτσι; Φταίω που δεν επιθυμούσα να ανοίξω διάλογο; Ίσως είναι το θερμόαιμο ταμπεραμέντο μου. Μα πως να εξηγήσω; Τι να πρωτοπώ;

Ουσιαστικά αντοπροσώπευε εκείνο το ποσοστό του (αμόρφωτου, στην πλειοψηφία του, κόσμου) που τους υποστήριξε, χωρίς να γνωρίζει και πολλά. Το ποσοστό στο οποίο είχαν στηρίξει την προπαγάνδα τους. Εκείνη την προπαγάνδα που αποφεύγει έντεχνα τους όρους "φασισμός" και "ναζισμός"... μπας και ψαρώσουν τα ψάρια που κολυμπάνε στα ρηχά.

"Είναι καλά παιδιά μωρέ". Πραγματικά δεν ήξερα τι να πω. Έχω μιλήσει αναλυτικά κατά καιρούς εδώ για το φαινόμενο του φασισμού... Για τις οικονομικές, ιστορικές και ψυχολογικές του προεκτάσεις... Και θα συνεχίσω να το κάνω. Γράφοντας είναι αλλιώς. Μα μιλώντας από κοντά με κάποιον που έφτασε να ψηφίσει τους εγχώριους θιασώτες του, αισθανόμουν πως δεν ήθελα να πω κουβέντα. Δεν επιθυμούσα την παραμικρή επαφή...

Και ναι, τις μέρες αυτές το φλέγον ζήτημα είναι το ζήτημα της Ευρώπης. Και ναι, σκόπιμα αποφεύγω να γράψω κάτι σχετικό. Γιατί ό,τι είναι να γίνει θα γίνει. Γιατί ποιο το νόημα να γράψω, τη στιγμή που άλλοι αποφασίζουν για εμάς, χωρίς εμάς. Εμείς δεν μπορούμε παρά να συνεχίσουμε να κυνηγάμε το καλύτερο - είτε έτσι, είτε αλλιώς.

Μα στο κυνήγι αυτό του ονείρου (το οποίο κανένας, μα κανένας δεν μπορεί να μας το αφαιρέσει, γιατί είναι το ΔΙΚΟ ΜΑΣ κυνήγι και το ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ όνειρο - ανήκει σε μας και σε κανέναν άλλον και κανείς δεν μπορεί να μας πει ΤΙ θα ονειρευτούμε, ούτε να θέσει ΟΡΟΥΣ υπό τους οποίους θα ονειρευόμαστε) - στο κυνήγι αυτό του ονείρου οι εχθροί της ελευθερίας δεν έχουν θέση. Από όποιο χώρο και αν προέρχονται.

***

Καθώς μάλιστα ακούω να γίνεται λόγος για την "ελπίδα" ή την απουσία της... Ακούστε να δείτε. Η ελπίδα είναι πρώτα απ' όλα προσωπική υπόθεση. Ζήτημα ψυχολογικό, αν προτιμάτε. Η ελευθερία δεν συνιστά μόνο ατομική υπόθεση - μα η ελπίδα, ναι, είναι πρώτα ζήτημα προσωπικό. Η οπτική γωνία που βλέπεις τα πράγματα. Το ποτήρι που άλλοι βλέπουν μισοάδειο και άλλοι μισογεμάτο - αν και το μυστικό είναι πως το Ποτήρι είναι απλά το Ποτήρι. Δεν είναι ούτε μισοάδειο, ούτε μισογεμάτο.

Μα θα ακούσεις πολλούς να προβάλλουν την δική τους οπτική περί ελπίδας στα πράγματα. Στον κόσμο όλον. "Πάνε όλα κατά διαόλου", θα σου πουν. Κάτσε ρε φίλε. ΕΜΕΝΑ στη ζωή μου μπορεί να πάνε όλα καλά. Γιατί θα πρέπει να με επηρεάσεις με τη μαυρίλα σου; Ας πάνε όπου θέλουν τα "πράγματα". Είμαστε όλοι μέρος τους. Όλοι τα έχουμε επηρεάσει να πάνε στον έναν ή στον άλλον δρόμο. Μα αν όλοι βλέπουμε πως πάνε στον γκρεμό... ε, απλά θα πέσουμε μια ώρα αρχύτερα.

Δε με νοιάζει να ελπίζω. Δε με νοιάζει να απελπίζομαι. Να ζω θέλω απλά - όπως μπορώ, όπως είναι δυνατόν στις γαμημένες συνθήκες που υπάρχουν. Και αν οι συνθήκες δεν είναι οι καλύτερες... δεν θα τους κάνω το χατίρι να μαυρίσω τα πάντα γύρω μου. Δε θα μαυρίσω τη ζωή μου. Θα προσπαθήσω να κάνω ό,τι καλύτερο. Με όποιον τρόπο μπορώ.

Πέρα από κόμματα, πέρα από προπαγάνδες, πέρα από πολιτικές σκοπιμότητες. Τόσες λέξεις έχουν βιαστεί κατά καιρούς. "Ελευθερία", "Δημοκρατία", "Ισότητα"... Μα η ΕΛΠΙΔΑ είναι πέρα από όλα. Δεν πωλείται, δεν αγοράζεται - εκτός αν υπάρχει κόσμος που θέλει να την προμηθευτεί με αυτόν τον τρόπο. Ούτε ψηφίζεται. Είναι πέρα από κάλπες. Πετάει με τα δικά της φτερά. Είναι απ' τα πουλιά που δεν μπαίνουν σε κλουβιά. Κανείς δε μπορεί να μας την πάρει. Ούτε να μας τη δώσει.

Την δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι, αν θέλουμε. Και αν δεν θέλουμε - μαγκιά μας. Μα τουλάχιστον κάνουμε μια επιλογή. Για τον εαυτό μας, για την καθημερινότητά μας. Υπάρχει ελπίδα; Δεν υπάρχει; Ας επιλέξουμε ΟΙ ΙΔΙΟΙ τι επιθυμούμε μια φορά. Η δική μου αλήθεια δεν είναι απαραίτητα η αλήθεια του άλλου.

Πες μου, άνθρωπε, εσύ που χάνεις την ελπίδα και θες να κάνεις τους πάντες να δουν τον κόσμο υπό το δικό σου πρίσμα. Για πες μου λοιπόν. Θα λάμπει λιγότερο ο ήλιος αύριο; Θα σου φαινόνται λιγότερο όμορφες οι γυναίκες που λιάζονται στην παραλία; Θα μπορείς να απολαύσεις λιγότερο εκείνο το βιβλίο σου, ή εκείνην την ταινία; Θα γελάς λιγότερο με τους φίλους σου; Θα αγαπάς λιγότερο, ή θα αγαπιέσαι λιγότερο;

Και μη μου λες για δυσκολίες - γιατί πάντα υπήρχαν και παντού. Εκτός αν είσαι από εκείνους που τα περιμένουν πάντα έτοιμα όλα. Η Χιροσίμα κάποτε γκρεμίστηκε ολόκληρη. Μα έχτισαν πάνω στα ερείπια. Τίποτα ποτέ δεν τελειώνει, εκτός αν το θελήσεις.

Η ελπίδα είναι δική σου. Μόνο δική σου. Κανείς δεν μπορεί να σου την πάρει - μόνο εσύ ο ίδιος.

Η ελπίδα είναι δική σου. Όπως η ζωή. Δεν έχεις παρά να το καταλάβεις.

Συνεχίζουμε.