18 Σεπτεμβρίου 2011

Δύο Κόσμοι

~




Ιστορία Ι



Το σκηνικό που θα σας περιγράψω αφορά δύο άτομα, ενδεχομένως αληθινά, ενδεχομένως φανταστικά. Δεν έχει σημασία. Ας πούμε οτι είναι δυο νέοι, ένας άντρας και μια γυναίκα. Ο ένας γιορτάζει και αποφασίζουν να πάνε έξω για παγωτό σε ένα πρωτοκλασάτο μαγαζί, απο τα δημοφιλέστερα της πόλης, σε χλιδάτη περιοχή κοντά στην παραλιακή. Δεν έχουν πάει ποτέ εκεί, ο ένας απο τους δύο όμως έχει ακούσει τα καλύτερα για το μέρος, πως μαζεύει τον καλύτερο κόσμο, πως το επισκέπτονται διασημότητες, πως είναι απο τις πρώτες προτάσεις σε όλα τα περιοδικά lifestyle.

Ξεκινάνε λοιπόν να πάνε για το μέρος. Δε βρίσκεται κοντά στο σπίτι τους όμως, χρειάζεται να διανύσουν μεγάλη απόσταση μέχρι να φτάσουν - πάνω απο δυο ώρες. Όταν φτάνουν πια διαπιστώνουν πως το μέρος ξεχειλίζει απο κόσμο, κόσμος παντού, εκατοντάδες πρόσωπα στοιβαγμένα στον ίδιο χώρο, πολλοί μάλιστα δεν έχουν θέση να κάτσουν και περιμένουν όρθιοι, μπας και αδειάσει κανένα τραπέζι. Έτσι λοιπόν και οι φίλοι μας περιμένουν με τη σειρά τους, μέχρι που ένα τραπέζι αδειάζει και τρέχουν να το προλάβουν. Κάθονται και παραγγέλνουν το παγωτό τους. Το άτομο που πρότεινε να έρθουν στο μέρος κρατάει το μενού με περηφάνια, σα να κραδαίνει το κοντάρι μιας σημαίας, ένα λάβαρο που δηλώνει με κεφαλαία γράμματα: ΝΑΙ ΛΟΙΠΟΝ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΕΙΣ ΕΔΩ, ΕΙΜΑΣΤΕ ΚΑΙ ΜΕΙΣ ΜΕΡΟΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ, ΤΡΩΜΕ Σ'ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΑΓΑΖΙ.

Το παγωτό καταφτάνει, έχει ωραία γεύση. Στο μεταξύ, και όσο τρώνε, παρατηρούν τον κόσμο να στέκεται όρθιο πάνω ακριβώς απ'τα κεφάλια τους, να περιμένει κι αυτός με τη σειρά του να σηκωθεί κάποιος απο κανένα τραπέζι μπας και κάτσει.

Αφού τρώνε πληρώνουν και φεύγουν. Ναι λοιπόν, ο φίλος ή η φίλη μας που είχε την ιδέα να πάνε θα έχει να λέει στο εξής: τρώω παγωτό στο "ΧΨ" μαγαζί. Θα το λέει και θα καμαρώνει.


Ιστορία ΙΙ


Το σκηνικό που θα σας περιγράψω αφορά δύο άτομα, ενδεχομένως αληθινά, ενδεχομένως φανταστικά. Δεν έχει σημασία. Ας πούμε οτι είναι δυο νέοι, ένας άντρας και μια γυναίκα. Ο ένας απο τους δύο γιορτάζει και ο άλλος του προτείνει να πάνε μια βόλτα για παγωτό. Περπατάνε αρκετή ώρα γύρω απο δρόμους, πάρκα και στενά, σε μέρη χωρίς άφθονο κόσμο, ήσυχα μέρη, κατάλληλα για κουβεντούλα. Μιλάνε περί ανέμων και υδάτων. Δεν έχουν συγκεκριμένο προορισμό - κάποια στιγμή σκοπεύουν να αράξουν κάπου και να χτυπήσουν ένα παγωτό απλά.

Τελικά βλέπουν κάπου πέρα ένα παγωτατζίδικο - ίσως και να τους έφερε (τάχα τυχαία) ο δρόμος, ίσως πάλι να ήταν τα στομάχια τους και η λιγούρα που είχε αρχίσει να σκαρφαλώνει επικίνδυνα. Αγοράζουν ένα παγωτό σε μεγάλο κουτί, απο κείνα τα οικογενειακά, παίρνουν και δυο κουτάλια, και εξορμούν έξω απο το μαγαζί.

Απέναντι έχει ένα παρκάκι. Δεν υπάρχει κόσμος, δέντρα υψώνονται ολόγυρα, κάπου πέρα ακούγεται κανένα αυτοκίνητο που περνάει. Κάθονται σε ένα παγκάκι, και ο ένας απο τους δύο (εκείνος που είχε την ιδέα) βγάζει ένα κεράκι απο την τσάντα του, το τοποθετεί πάνω στο παγωτό και εύχεται χρόνια πολλά στον άλλο. Στη συνέχεια βουτάνε τα κουτάλια τους στο παγωτό και το καταβροχθίζουν λαίμαργα! Έχει ωραία γεύση. Και κάπως έτσι κύλησε η βόλτα.

Θα έχουν να τη λένε μεταξύ τους, όταν θα χειμωνιάσει, πως έκατσαν και πλάκωσαν μέσα στο παρκάκι ένα ολόκληρο κουτί παγωτό μόνοι τους.


Δύο Κόσμοι


Εκείνος που είχε την ιδέα να πάει στο μαγαζί της πρώτης ιστορίας (ένα πρόσωπο πραγματικό ή φανταστικό, δεν έχει σημασία) δε θα μπορέσει ποτέ να καταλάβει τα πρόσωπα της δεύτερης ιστορίας.

Δε θα μπορέσει ποτέ να νιώσει την απόλαυση του να τρως ένα παγωτό με παρέα σε μέρος όπου κανένας δε σας βλέπει, για το οποίο κανένα περιοδικό ποτέ δε θα γράψει και κανένας δε θα μπορέσει να κομπάσει οτι "πήγε κι αυτός εκεί".



~

10 Σεπτεμβρίου 2011

Άρωμα Κωνσταντινούπολης - Μέρος ΙΙ

~





Είναι περίεργο τι διαθέσεις μπορεί να βγάλει απο μέσα σου ένα ταξίδι. Ακόμα και ένα μικρό σχετικά ταξίδι σαν αυτό που έκανα έχει αναδείξει μια ατελείωτη τάση εντός μου να πάρω τα βουνά και τα λαγκάδια και να την κάνω για άλλες πολιτείες....



Μια εναλλακτική Ερμού


Λοιπόν, στο θέμα μας. Σήμερα θα μιλήσω ακόμα περισσότερο με εικόνες σε σχέση με την προηγούμενη φορά. Ξεκινώ με τη βόλτα στην πιο "ευρωπαική" περιοχή της Πόλης, το επίκεντρο της οποίας ήταν ένας ατελείωτος πεζόδρομος, που θύμιζε τη δική μας Ερμού, μόνο 10 φορές μεγαλύτερος.











Τα πράγματα εδώ δε διέφεραν και πολύ απο κάποιο πιθανό δικό μας εμπορικό κέντρο. Η γλώσσα και, μερικές φορές, οι άνθρωποι ήταν το μόνο που ξεχώριζαν. Σχεδόν. Ας πάρουμε για παράδειγμα ένα κατάστημα με ρούχα που πέτυχα. Τα πάντα ήταν ίδια, η χαρακτηριστική μουσουλμάνα με το μαντίλι όμως απο τη μία και η τούρκικη τσιφτετελομουσική απο την άλλη έκαναν όμως τη διαφορά.







Τα καταστήματα με ρούχα ωστόσο δεν ανήκαν στην πρώτη γραμμή του ενδιαφέροντος μου. Όπως είχα γράψει παλιότερα στο blog, τα βιβλιοπωλεία είναι εμένα το στοιχείο μου.

Σε ένα απ' αυτά μου έκανε εντύπωση ένα ολόκληρο ράφι, απο πάνω ως κάτω, αφιερωμένο στον πατέρα των Τούρκων, Κεμάλ. Η σημασία που έχει ο συγκεκριμένος πολιτικός/στρατιωτικός/μεταρυθμιστής για τον λαό της Τουρκίας ξεπερνάει τη σημασία οποιουδήποτε αντίστοιχου δικού μας πολιτικού. Εδώ που τα λέμε, αν δεν είχε υπάρξει ο Κεμάλ η εικόνα της σημερινής Τουρκίας θα ήταν πάρα πολύ διαφορετική....







Όπως και να χει, στο βιβλιοπωλείο ήταν λογικό να τραβήξουν την προσοχή μου συγκεκριμένα ερεθίσματα. Άραγε να σκοπεύουν να μεταγλωτίσουν το Game of Thrones στα τούρκικα? (αν μη τι άλλο είδα τρέιλερ του στην τουρκική τηλεόραση, εξ' ου και η απορία - περισσότερα για την τουρκική tv παρακάτω).







Εκεί εντόπισα και τα Sandman! Εδώ που τα λέμε, το ίδιο περίεργα θα φαινόντουσαν σ'εκείνους οι δικοί μας τίτλοι στα ελληνικά.







To βιβλιοπωλείο (κατ' ανάλογο τρόπο με ό,τι βλέπουμε στα μεγάλα καταστήματα μας) υπήρξε ταυτόχρονα και δισκάδικο. Δείτε ένα βιντεάκι, παρατηρήστε τι μουσική έπαιζε στα ηχεία του καταστήματος.







Βγαίνοντας στον δρόμο έξω πάλι, παρουσίαζαν ενδιαφέρον όχι μόνο τα καταστήματα, μα και ο κόσμος με τα κατοικίδια του.







Ο Χαμουραμπί υπήρξε ο σημαντικότερος ηγέτης της πρώτης Βαβυλωνιακής Αυτοκρατορίας, και ο πρώτος ξεκουστός νομοθέτης. Το όνομα του θα δινόταν μερικές χιλιάδες χρόνια μετά σε αυτό το τουρκικό φαγάδικο.







Μένοντας στην "ευρωπαική" ατμόσφαιρα. Η κάτω φωτογραφία απεικονίζει μια απο τις πολλές εισόδους για το τραμ που διέσχιζε την Πόλη. Κάτι αντίστοιχο με το δικό μας που φεύγει απο Σύνταγμα, με τη διαφορά πως εκεί το τραμ, όπως βλέπετε, έχει μπάρες, απο τις οποίες περνάει κανείς μόνο έχοντας εισιτήριο απο πριν. Ένας αποτελεσματικός τρόπος για να μη μπαίνει ο οποισδήποτε μέσα. Και για μια στιγμή νομίζεις πως βρίσκεσαι σε κάποια χώρα της κεντρικής Ευρώπης ξέρω γω.







Ναι λοιπόν. Το τουρκικό κομμουνιστικό κόμμα. Με γρανάζι στη θέση του δρεπανιού! Και το πελώριο πολυεθνικό σήμα των Virgin να δεσπόζει απο πίσω.







Κάθε κεντρικός δρόμος είναι λειψός χωρίς τα στενά που τον διακλαδώνουν, χωρίς τα οποία θα φαινόταν ξεκρέμαστος απο την καρδιά της πόλης, σαν κορμός χωρίς ρίζες. Σ' αυτά τα στενά πολλές φορές βρίσκεται η αληθινή ομορφιά, όχι στο κέντρο. Εκεί που ο κόσμος μεμιάς λιγοστεύει, οι πολλοί τουρίστες δεν πατούν το πόδι και η διάθεση γίνεται πιο χαλαρή, πιο φευγάτη, πιο μυστήρια.









Η ώρα της δύσης του ηλίου, σε μια ακροθαλασσιά μπροστά, με φόντο τους πύργους της ανατολής είναι σίγουρα απο τις ωραιότερες ώρες της ημέρας. Ακόμα και αν πρόκειται απλά για μια (εξαιρετική ομολογώ) τοιχογραφία. Street Art anyone?







Φεύγοντας απο την εναλλακτική αυτή "Ερμού", αλλά μένοντας στα ίδια μέρη, περάσαμε και απο τον γενουάτικο Πύργο του Γαλατά, ερχόμενος κατευθείαν απο τα χρόνια του Μεσαιώνα.







Η θέα πάνω όλης της Πόλης ήταν πανέμορφη. Ένα απο τα στοιχεία που παρατήρησα στην Κωνσταντινούπολη ήταν το πλήθος των σπιτιών με κεραμύδια. Ακόμα και οι περισσότερες πολυκατοικίες είναι χτισμένες με κεραμίδια στην κορυφή τους. Άλλο ένα στοιχείο στο οποίο ξεχωρίζουν σε σχέση με μας, που έχουμε συνδέσει τα κεραμίδια μόνο με κάτι βίλες στην Εκάλη ξέρω γω, με τα εξοχικά μας, ή με "παλιούς, περασμένους καιρούς". Η δεκαετία του '50 υπήρξε πραγματικά καταστροφική για την Αθήνα απο άποψη οικοδομική (μια που το έκτρωμα του σύγχρονου αθηναικού κέντρου, με τις κακάσχημες πολυκατοικίες και το ανύπαρκτο σχέδιο, λίγο πολύ τότε δημιουργήθηκε).









Αγορές και Χρώματα


Πάνω απ' όλα η Κωνσταντινούπολη είναι μια πόλη που αναπνέει στον αέρα της Ανατολής. Και στην Ανατολή ένα απο τα χαρακτηριστικότερα γνωρίσματα υπήρξαν ανέκαθεν οι αγορές της. Όχι οι "ευρωπαικού/αμερικάνικου" τύπου σαν εκείνες που περάσαμε πάνω, μιλάω εδώ για τις αυθεντικές ανατολικές αγορές. Με το πλήθος του κόσμου, τα στενά τους, τα μαγαζιά που εμπορεύονται παραδοσιακά αντικείμενα, την ποικιλία (όσο και το αμφίβολο) της ποιότητας τους (μπορεί να συναντήσεις απο αριστουγήματα ως μαιμούδες - άφθονες απο τις τελευταίες, και όπως είδατε στην φωτογραφία που πόσταρα πάνω, μερικές φορές οι μαιμούδες εμφανίζονται και κυριολεκτικά!).









Πάνω απ' όλα, βασικό γνώρισμα των αγορών αυτού του τύπου είναι το ψήσιμο απο τους μαγαζάτορες. Ο τρόπος που εμπορεύονται την πραγμάτεια τους, το πως σε παρακινούν να αγοράσεις κάτι (ειδικά αν σε κόβουν για τουρίστα), μέχρι απο πίσω σου σε ακολουθούν για να σε πείσουν να το σκεφτείς. Ένας απο κείνους πουλούσε τζιν και του έδειξα πως "φοράω ήδη", άρα δε χρειάζομαι άλλο. Αυτός επέμενε όμως. Μου λέει (στα αγγλικά φυσικά) "δεν είναι καλό αυτό που φοράς!". Αν πίστευε οτι θα με έπειθε έτσι έπεσε εντελώς έξω. :P Του χαμογελάω και του λέω "ούτε αυτό που φοράς εσύ είναι καλό!". Πραγματικά είχε γέλιο η φάση.





(όχι, δεν είναι απο το Μοναστηράκι η πάνω φωτογραφία!)


Πολύ χρώμα στις αγορές εκεί. Το χρώμα υπήρξε απο τα βασικά χαρακτηριστικά της Πόλης τώρα που το σκέφτομαι.







Και μπαχαρικά φυσικά. Τα οποία και τιμήσαμε. Μα δείτε χρώματα, δείτε ποικιλία!








Και φυσικά γλυκά. Όχι ακριβώς του δικού μου γούστου, δεν ήμουν ποτέ φαν γλυκών τύπου "κανταίφι", "μπακλαβάς" κλπ (προτιμώ σοκολατίνες), αλλά όπως και να το κάνουμε, για τον κόσμο που δεν έχει πρόβλημα με γλυκά τέτοιου τύπου (τον περισσότερο κόσμο δηλαδή), η Τουρκία είναι παράδεισος. Και φυσικά μη ξεχνάμε τα άφθονα τουρκικά λουκουμ!









Το δικό μας Μοναστηράκι έχει αρκετές επιρροές απο την ανατολή, και αυτό το συμπέρανα συγκρίνοντας με τα τουρκικά. Τα μικρά μαγαζάκια, η πραγμάτεια στημένη έξω, τα στενά που διακλαδώνονται και οι μαγαζάτορες που σε ψήνουν να πάρεις κάτι, ακόμα και αν απλά περνάς απο τον δρόμο, όλα αυτά είναι κατάλοιπα αιώνων, μπορεί και χιλιετιών, χαμένα στα βάθη του χρόνου... Είναι η αρχέγονη αγορά, το αρχέτυπο της. Κάπως έτσι μπορεί να έδειχναν και οι αγορές αρχαίων λαών όπως οι Βαβυλώνιοι ή οι Σουμέριοι, ο ίδιος θόρυβος, το ίδιο στήσιμο, οι ίδιες απόπειρες ψησίματος...









(ποιό θα διαλέγατε απο τα πάνω λοιπόν?)




Ένα ταξίδι σε οποιαδήποτε ανατολίτικη πόλη δεν είναι ολοκληρωμένο αν δεν επισκεφτεί κανείς τις αγορές της, αυτό είναι το μόνο βέβαιο.



Φαγητό, Γεύσεις και Συνήθειες


Τελικά, πόσα πράγματα έχουμε πάρει απο την ανατολή? Πιστέψτε με, είναι πολλά. Μόνο να σκεφτούμε πόσες λέξεις που χρησιμοποιούμε για φαγητά μας είναι τουρκικές. Κεφτές (kofte). Μεζές (meze). Τσουρέκι (cörek). Μπουρέκι (börek). Ντολμάς (dolma). Πιλάφι (pilav). Κασέρι (kayseri). Σουτζούκι (sucuk). Παστουρμάς. (pasturma). Εκμέκ (ekmek). Ντομάτες (κι όμως, domates!). Καιμάκι (kaymak). Σαλάτα (salatasi). Γιαούρτι (yogurt). Τζατζίκι (cacik - υποθέτω προφέρεται "κατσίκ"). Λουκούμι (lokum). Ιμάμ Μπαιλντί (ε είναι εμφανές πιστεύω). Χαλβάς (helva). Κουραμπιές (kurabiye). Κάποιες απο τις λέξεις αυτές με τη σειρά τους χρωστάνε την καταγωγή τους σε άλλες ονομασίες, ακόμα πιο ανατολικής προέλευσης, αραβικής και περσικής για παράδειγμα.






Πάρ'τε το χαμπάρι Ελληνάρες μου. Οι αρχαίοι Έλληνες μπορεί να έδωσαν τα φώτα τους για να αναπτυχθεί ο δυτικός πολιτισμός, οι σύγχρονοι Έλληνες όμως έχουν πολύ περισσότερα κοινά με τα ξαδέρφια τους εξ' ανατολών. Και όχι μόνο στο φαγητό. Σε όλα. Θέλετε μουσική? Θέλετε εμφάνιση? (μίλησα ήδη για το πως έμοιαζαν πολλές τουρκάλες με ελληνίδες, πλην εκείνων που ντύνονταν παραδοσιακά). Θέλετε διασκέδαση? Και μην επηρεάζεστε απο την προπαγάνδα που μιλάει συνέχεια για τις "τουρκικές προκλήσεις" - τα ίδια λένε κατ' αντίστοιχο τρόπο και σ' αυτούς..... Δυστυχώς οι λαοί είναι ένα θέμα, και η πολιτική/στρατιωτική/οικονομική ελίτ άλλο - είναι κρίμα πως τελικά η τελευταία αφήνει συχνά να περάσει το δικό της πάνω στις συνειδήσεις του κόσμου.





Μέχρι και ο περίφημος "ελληνικός καφές", μάλλον υπερβολικό είναι το όνομα του. "Τούρκικος" είναι η σωστή του ονομασία, ή έστω, περισσότερο σωστή, πιστέψτε με, μιλάμε για τον ίδιο καφέ ακριβώς. Σε κάποια φάση η αδερφή μου ζήτησε απο ένα μαγαζί αν έχουν "ελληνικό καφέ" και ο μαγαζάτορας τη διόρθωσε: τούρκικο καφέ. Εξάλλου "τούρκικος" συνήθως ονομαζόταν και στη χώρα μας, μέχρι τα γεγονότα με την εισβολή στην Κύπρο, το 1974. Οι Κύπριοι με τη σειρά τους τον καφέ τώρα τον αποκαλούν "κυπριακό". Ό,τι ναναι. Έχουμε μπλέξει τα μπούτια μας, η (δικαιολογημένη) οργή για την εισβολή σε πάτρια εδάφη μεταφράζεται σε απόπειρα να οικειοποιηθούν οι γεύσεις και να αλλάξουν οι λέξεις, λες και αυτό θα είχε την οποιαδήποτε επίπτωση στην καταγωγή τους.

Στην πραγματικότητα ο ίδιος καφές (που πέρασε στους Έλληνες μέσω των Τούρκων απο την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) έχει ακόμα ανατολικότερες (και αυτός) ρίζες. Όπως και πολλά απο τα τουρκικά φαγητά. Λέγεται οτι ο χαρακτηριστικός τρόπος παρασκευής του προέρχεται απο τους βεδουίνους της Μέσης Ανατολής. Έτσι είναι τα πράγματα με τις παραδόσεις και τα έθιμα, ο ένας λαός επηρεάζει τον άλλο, και να προσπαθούμε να παγώσουμε αυτή τη διαδικασία αμοιβαίου μοιράσματος και να απομονώσουμε μια στιγμή της μόνο, τοποθετώντας την πάνω απο τις άλλες, σα να ήταν η μοναδική "γνήσια", είναι τουλάχιστον ανούσιο και (συνδεόμενο με πάσης μορφής εθνικιστικό ντελίριο) καταντάει επικίνδυνο.








Κατ' αντίστοιχο τρόπο με τα εμπορεύματα που κατέκλυζαν τις αγορές τους, τα γυαλικά, τα υφαντά και τα χαλιά, τα φαγητά της Πόλης ξεχείλιζαν επίσης απο χρώμα.

Και φυσικά είδαμε και γύρους, άφθονους γύρους, στην τουρκική τους εκδοχή όμως. Εκ πρώτης όψεως δείχνουν ίδιοι με τους δικούς μας.







Είχαν όμως διαφορές, όπως και το περίφημο κεμπάπ της Πόλης, το οποίο ομολογώ δεν έκανε τη δουλειά του για μένα. Στους μουσουλμάνους το χοιρινό θεωρείται ακάθαρτο κρέας και απαγορεύεται. Γι' αυτό το κεμπάπ και ο γύρος φτιάχνονται με κρέας αρνιού ή, πιο αραιά, βοδινού. Όπως καταλαβαίνετε η όλη αίσθηση είναι πολύ βαρύτερη σε σχέση με το δικό μας. Δε με ξετρέλανε και αντί αυτών, κατέληξα τελικά να τρώω κοτόπουλο, σουβλάκι και γύρο, απο το οποίο ευτυχώς είχαν άφθονο, και ήταν μάλιστα εξαιρετικό.





(προσέχτε τη μερίδα - όλα είναι διαχωρισμένα, με απόσταση μεταξύ τους)



Πιτόγυρα δεν είδα στους δρόμους, δεν είδα κόσμο να περπατάει κρατώντας σουβλάκια στο χέρι. Ούτε είδα πουθενά τυροπιτοειδή και τα σχετικά. Είχε όμως σάντουιτς με γύρο (και λέγοντας "σάντουιτς", όντας μη θεσσαλονικιός, να ξεκαθαρίσω οτι εννοώ ΨΩΜΑΚΙΑ, όχι πίτες!), και ακόμα περισσότερο, απο δω κι απο κει κυκλοφορούσαν καλαμπόκια, δεκάδες stands με καλαμπόκια! Η κατεξοχήν τροφή που έβλεπες να μασουλάνε προχωρώντας οι τουρίστες. Πρέπει να έφαγα 4-5 όσο ήμουν εκεί.




(μάγκας!)


Εννοείται βέβαια στα ψιλικατζίδικα έβρισκες τροφή αντίστοιχη με αυτά που έχουμε εμείς (σοκολάτες, μπισκότα κλπ) και φυσικά σε περιοχές όπως η "ευρωπαική" που περιέγραψα πάνω συναντάς γνωστά καταστήματα και φαγάδικα σαν αυτά που υπάρχουν παντού πλέον (mcdonalds κλπ).

Κατα τ' άλλα άφθονες και οι σαλάτες τους, μου έκανε εντύπωση η πληθωρική παρουσία λαχανικών όπως τα μπρόκολα ας πούμε σ' αυτές (κάτι που δε με χαροποίησε μπορώ να πω). Γενικά δεν θα έλεγα πως πειραματίστηκα πάντως. Κακά τα ψέματα, στον τομέα της σαλάτας, σαν τη δική μας χωριάτικη δεν έχει (ναι, εδώ μπορούμε να μιλάμε για "δική μας", μια που το λάδι είναι κατεξοχήν μεσογειακό προιόν και έπειτα, δεν είχε χωριάτικες στην Τουρκία).

Σε γενικές γραμμές οι μέρες ήταν λίγες για να πάρω μια εκτενή γεύση της τουρκικής κουζίνας. Απο τα σχόλια των δικών μου πάντως και απο τα φαγητά που οι ίδιοι δοκίμασαν, έμειναν πολύ ικανοποιημένοι.



Τηλεόραση, Μουσική


Δε τα έβαλα τυχαία αυτά μαζί. Η τουρκική τηλεόραση, μετά απο 6 βράδια ζάπινγκ (κάτι που είναι αδύνατον ομολογώ να κάνω εδώ!) κατέληξα στο συμπέρασμα πως συνιστά μια εναλλακτική πίστα, σε μικρότερες διαστάσεις, ίσα για να χωράει στο σπίτι του καθένα. Πάρα πολύ μουσική, πάρα πολύ τραγούδι, στα μισά και βάλε κανάλια. Η μουσική ήταν εξίσου βαριά με τις γεύσεις των φαγητών, πάρτε τα ελληνικά σκυλοτράγουδα, αλλάξτε τους τις λέξεις και βάλτε τουρκικά στη θέση των ελληνικών, και το αποτέλεσμα το έχετε μπροστά σας.





Όχι πως δεν άκουσα εδώ κι εκεί πιο "ποιοτική" τουρκική μουσική, κάτι αντίστοιχο με το δικό μας "έντεχνο" υποθέτω. Ωστόσο το σκυλοτράγουδο και η "λαική ποπ" δίνουν και παίρνουν. Η διαφορά με μας είναι πως εκεί τουλάχιστον σου δίνει μια αίσθηση αυθεντικού, μια μυρωδιά γνήσια. Λες οτι ταιριάζει με το μέρος αυτό, μια που εδώ είναι η καταγωγή του. Σε μας πάλι απλά σου προκαλεί αηδία.

Αυτά είναι γούστα βέβαια. Ένας νεοέλληνας ή μια σύγχρονη ελληνίδα που τη βρίσκουν με μπουζούκια, ακριβά τραπέζια και λουλούδια, μια χαρά θα καλοπερνούσαν με την τουρκική μουσική. Θα ένιωθαν ακριβώς μες στο στοιχείο τους.

Ανάμεσα σε άλλα είχε ενδιαφέρον να βλέπεις στην τουρκική τηλεόραση μεγάλα ποδοσφαιρικά ματς.






'Οπως είχε ενδιαφέρον να παίρνεις μάτι και λίγο απο τις τουρκικές κωμικές σειρές.

Όταν πάντως ρωτήσαμε τα παιδιά εκείνα που γνωρίσαμε (και ανέφερα στην προηγούμενη ανάρτηση) για τα "τούρκικα σήριαλ", τα γνωστά, που έχουν κατακλύσει την ελληνική τηλεόραση, μας είπαν πως δεν τα γνώριζαν. Ναι!







Κατα τ' άλλα τα κοινά άφθονα και δω. Τα ίδια στυλ σήριαλ, οι ίδιες ψυχαγωγικές εκπομπές, οι ίδιοι "διαγωνισμοί ταλέντων". Σε αντίθεση με την αντίστοιχη τηλεόραση σε ξενοδοχεία της Γαλλίας ή της Αυστρίας που είχα επισκεφτεί τα προηγούμενα χρόνια πάντως, στην τουρκική τηλεόραση δεν έπεσα πάνω σε οτιδήποτε το ερωτικό, με την έννοια της τσόντας. Για softcore καταστάσεις αναφέρομαι, δε λέω για τίποτα ακραίο. Ωστόσο δεν πέτυχα κάποιο κανάλι, έστω και αργά, που να προβάλλει οτιδήποτε σχετικό. Ενδεχομένως να έτυχε. Όχι οτι τα δικά μας κανάλια ξεχειλίζουν εδώ που τα λέμε. Όπως και να χει, υποθέτω η καλωδιακή τηλεόραση απο τη μία, και το ίντερνετ απο την άλλη, κάνουν μια χαρά τη δουλειά τους στη γειτόνισσα χώρα.

Το αποκορύφωμα πάντως για μένα ήταν που πέτυχα South Park! Πραγματικά δεν το περίμενα, το χάρηκα πολύ. Κρίμα που δεν το είχαν μεταγλωτίσει όμως, θα έπεφτε τρελό γέλιο! Τι θα έλεγαν άραγε οι Τούρκοι για τα επεισόδια του South Park με τον Μωάμεθ? (τα οποία και λογοκρίθηκαν παγκοσμίως).







Η Δύναμη της Γάτας



Κι όμως, αξίζει τη δική της υποενότητα. Μιλάμε για πολλές γάτες, δεκάδες, εκατοντάδες γάτες! Και πάρα πολύ ήμερες κιόλας, πολύ περισσότερο συγκριτικά με τις δικές μας. Οι γάτες ήταν παντού, σε όλους τους δημόσιους και μη χώρους, άραζαν και απολάμβαναν τη ζέστη και την προσοχή του κόσμου, καλοπερνούσαν. Μόνο ναργιλέ δεν τις είδαμε να κάνουν.











Μέχρι και στο μπαλκόνι στο ξενοδοχείο είδαμε να εμφανίζεται ξαφνικά μια γατα, έχοντας σκαρφαλώσει ως εκεί. Νιαούριζε και τριβόταν με νόημα.










Κατ' αντίστοιχο τρόπο, ήταν επίσης άφθονα τα αναμνηστικά που σχετίζονταν με γάτες στα καταστήματα και στις αγορές. Δε μπόρεσα παρά να σκεφτώ πως η Γάτα έχει κι αυτή τη δική της παράδοση στις χώρες της ανατολής, όπως και στην Αίγυπτο, όπου και είχε ανυψωθεί ως το στάτους της θεότητας. Ομολογώ πως στον τρόπο που έβλεπες την αρχετυπική Γάτα να αράζει πάνω στο τουρκικό χαλί υπήρχε μια μυρωδιά αιωνιότητας.








Η Θέα απο το Βόσπορο


Κάναμε και μια μικρή κρουαζιέρα στον Βόσπορο, ξεκινώντας απο τη Θάλασσα του Μαρμαρά. Δε θα πω πολλά εδώ. Οι φωτογραφίες μιλάνε απο μόνες τους. Απο τα ωραιότερα μέρη της Πόλης, αναμφισβήτητα, τα κλικ κλακ στις φωτογραφικές μηχανές των τουριστών πλάι μου, πάνω στο καράβι, έδιναν και έπαιρναν, ασταμάτητα.

























Πολύ θα ήθελα να ζω στο σπίτι που βλέπετε στην φωτογραφία πάνω!



Ο Χορός των Δερβίσηδων



Οι μέρες που πήγαμε στην Πόλη ήταν μέρες εορτής. Γιόρταζαν το Ραμαζάνι (Ραμαζάν ή Ραμαντάν, σε διαφορετικές διαλέκτους), απο τις μεγαλύτερες μουσουλμανικές γιορτές. Στην κεντρική πλατεία του Ιπποδρόμου, λίγο πέρα απο την Αγια Σοφια και το Σουλτάν Αχμέτ, εξελίσονταν διάφορες εκδηλώσεις, ανάμεσα στις οποίες μια παρουσίαση των δερβίσηδων, των μυστικιστών αυτών του Ισλάμ. Πραγματικά απορούσα βλέποντας τους να γυρνάνε γύρω, γύρω, συνέχεια, ασταμάτητα, και να μη ζαλίζονται. Όλα συνιστούν μέρος της φιλοσοφίας και των πεποιθήσεων τους. Η αδιάκοπη περιστροφή συμβολίζει την κυκλικότητα και την ασταμάτητη κίνηση της ίδιας της ζωής.









Μέσα σ'όλα είδαμε και Καραγκιόζη! Και πολλά παιδάκια γύρω που έβλεπαν με το στόμα ανοιχτό και χαίρονταν. Άλλη μια παράδοση που ήρθε σε μας και χάνεται στα βάθη της ανατολής...











Πολλά και Διάφορα



Μερικές ακόμα εικόνες και τοποθεσίες, που δεν ταίριαζαν με την ως τώρα παρουσίαση...Για παράδειγμα ο μεγάλος οβελίσκος στο κέντρο της πλατείας του Ιπποδρόμου, ερχόμενος κατευθείαν απο την Αίγυπτο στα βυζαντινά χρόνια, χιλιάδων χρόνων.






Ή το εσωτερικό του βυζαντινού Υδραγωγείου, απο την εποχή του Ιουστινιανού, με εκατοντάδες ψάρια να γυροφέρνουν στα νερά του, καταμεσίς λαμπρών νομισμάτων, και με την κολώνα με το ανάποδο πρόσωπο της μυθικής Μέδουσας στο βάθος του.









Ο δρόμος προς το Τοπ Καπί, το περίφημο ανάκτορο των σουλτάνων, είχε τη δική του ομορφιά.







Δείτε το κάτω σπίτι. Δεν παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον?







Τμήμα εσωτερικού του Τοπ Καπί. Το συγκεκριμένο μάλιστα υπήρξε το δωμάτιο όπου, χμ, "δημιουργούσαν" την τάξη των ευνούχων! Οι οποίοι συνήθως υπήρξαν άσχημοι σαν άντρες, τους οποίους επιπρόσθετα φρόντιζαν να ευνουχίζουν, έτσι ώστε να μην συνιστούν την παραμικρή απειλή για καμία απο τις πολλαπλές γυναίκες του Σουλτάνου.









Η κάτω φωτογταφία δυστυχώς επιβεβαιώνει το στερεότυπο. Ναι, οι Τούρκοι είναι σκληροί, βάρβαροι και απολίτιστοι! Μα δείτε τι κάνουν στα καημένα τα μωρά.







Αυτό λέγεται black humour φίλε αναγνώστη! Κατα τ' άλλα δείτε την πινακίδα της τουαλέτας κάτω. Διαβάστε τι λέει.














"Τράβα κατούρα και α σιχτίρ" ένα πράγμα. Ωστόσο, για να πω κάτι σοβαρό τώρα, μου έκανε εντύπωση περνώντας απο ένα σχολείο της Πόλης αυτό που βλέπουμε στη φωτό.

Συρματοπλέγματα στα σχολεία (στα οποία όπως μας είπε η ξεναγός μας, οι μαθητές ντύνονται με στολές). Σκοπός να μεταδοθεί η απαραίτητη πειθαρχία. Το φοβερό ήταν πως η ξεναγός (η οποία ανήκε στην ελληνική μειονότητα της Πόλης) φαινόταν να συμμερίζεται αυτή την άποψη. "Καλύτερα απο το χάος των ελληνικών σχολείων", είπε. Το αφήνω ασχολίαστο. Ανάμεσα στο χάος και την καταναγκαστική τάξη θέλω να πιστεύω οτι μπορεί να υπάρχουν κι άλλες επιλογές...

Το κάτω είναι όψη ενός μαγαζιού με χαλιά. Δείτε όμως (αν κάνετε κλικ και μεγενθύνετε), το μάτι πάνω απο την πόρτα! Ναι, φαίνεται είναι αρκετά προληπτικοί οι γείτονες.







Το αρχαιολογικό μουσείο είχε την τιμητική του την τελευταία μέρα του ταξιδιού. Ανάμεσα στα χιλιάδες εκθέματα του, τα διακοσμητικά λιοντάρια απο την περίφημη Πύλη της Ιστάρ στην Βαβυλώνα ήταν απο τα πιο εντυπωσιακά.







Το ίδιο και το ακόλουθο μυθικό πλάσμα, με την ονομασία "μουσούσου". Μια επιμειξία φιδιού, λιονταριού και αετού ή γερακιού. Ίσως και πρόδρομος των δράκων.







Πλάκα με την σφηνοειδή γραφή των λαών της Μεσοποταμίας. Νομίζω ασσυριακή.







Υπήρξε και αιγυπτιακό κομμάτι στο μουσείο, χαρακτηριστικά του οποίου ήταν τα κάτω εκθέματα... Σαρκοφάγοι, μούμιες, γλυπτά, αλλά και η θεά Μπαστέτ, η αιγύπτια θεά Γάτα.











Ένα μεγάλο μέρος του μουσείου ήταν αφιερωμένο σε έργα παρμένα απο όλη την περιοχή της Μικράς Ασίας, κατά τη διάρκεια των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαικών χρόνων. Ανάμεσα στα οποία εντυπωσιακά αγάλματα όπως τα κάτω, τα οποία απεικονίζουν θέματα απο την μυθολογία και το ελληνορωμαικό πάνθεον...











H σαρκοφάγος του μεγάλου Αλεξάνδρου, η οποία απεικονίζει σκηνές απο τις εκστρατείες του, υπήρξε απο τα γνωστότερα εκθέματα του μουσείου.









Πολλές οι σαρκοφάγοι γενικώς, με εντυπωσιακά χαραγμένα ανάγλυφα πάνω τους.







Να και μια πανοραμική εικόνα/αναπαράσταση της Κωνσταντινούπολης απο τα βυζαντινά χρόνια.






Πέραν των αρχαίων εκθεμάτων, το μουσείο είχε και μια πτέρυγα με έργα της ισλαμικής τέχνης. Εδώ δεν υπάρχουν απεικονίσεις και αναπαραστάσεις ανθρώπινων φιγούρων. Η καλλιγραφία και οι φυσικοί εναρμονιζομενοι σχεδιασμοί συνιστούν την ουσία της τέχνης αυτής.








Νυχτερινός Επίλογος



Αυτά λοιπόν και με το μουσείο. Κλείνω με κάποιες ήσυχες, νυχτερινές εικόνες. Διακρίνεται κάτω η ακροθαλασσιά το βράδυ....







Να μια στοιχειωμένη, μες στη θολούρα της, φωτογραφία!







Και μια εικόνα ενός δρόμου, εκεί που οι τουρίστες έχουν φύγει, οι κάτοικοι κοιμούνται κι ονειρεύονται και επικρατεί παντού ηρεμία, προάγγελος για μια ακόμα μέρα που' ρχεται....








Αυτά τα ολίγα λοιπόν! Ελπίζω να χαρήκατε το ταξίδι σας μαζί μου.... Μέχρι την επόμενη φορά λοιπόν, υψώνω το κουνελοπόδαρο και σας χαιρετώ!



Ps - Thanks to Sevgi for all the valuable information, about the women in Turkey and about the differences between Sunnis and Alevis!





~