Τα Παιδιά της Φάτσας

Η Φάτσα ήταν μια γατούλα. Ένα ζωηρό και έξυπνο πλάσμα με το οποίο συνδέθηκα για ένα διάστημα 12 χρόνων. Και όταν η Φατσούλα αρρώστησε και έφυγε απ’ τη ζωή, με ελαφρύ βάδισμα, έναν αναστεναγμό και μια υπόσχεση, αισθάνθηκα πως έχασα μια πολύτιμη φίλη. Είχα λυγίσει. Αυτό συνέβη πριν δύο χρόνια, τέτοια εποχή.

Κατέθεσα τότε ένα μεγάλο αφιέρωμα στο blog [click], προς τιμήν όλων αυτών των αξιοθαύμαστων πλασμάτων. Και για ένα διάστημα μετά σταμάτησα να γράφω. Η απώλεια της Φάτσας έγινε αφορμή να μετακομίσω και να τρυπώσω σ’ ένα διαφορετικό λαγούμι, που – όλως τυχαίως; – εδράζεται σε μια περιοχή ξέχειλη με γάτες. Και – για φαντάσου – κάποιες από αυτές τις γάτες, με το πέρασμα του χρόνου, έμελλε να με πλησιάσουν. Γάτες που είχαν μάθει να ζουν έξω, μα διαπίστωσαν πως στη γειτονιά είχε έρθει ένας «δικός τους».

Στην αρχή με προσέγγιζαν στην πόρτα του σπιτιού, δυο-δυο, τρεις-τρεις, νιαουρίζοντας και γυρεύοντας φαί. Κανά δυο περισσότερο θαρραλέες έφτασαν ως και να τρυπώσουν μέσα στο σπίτι. Κάθονταν για λίγο, και μετά έβγαιναν πάλι. Μέχρι που ένας γάτος, ένας αληθινός μάγκας, τρύπωσε ένα βράδυ από ένα μικροσκοπικό άνοιγμα του παραθύρου. Γύρευε όχι απλά να φάει, μα κι ένα ζεστό μέρος για να κοιμηθεί ασφαλής το βράδυ. Αυτό ήταν – είχε δοθεί το εναρκτήριο λάκτισμα. Κι άλλες γάτες έμελλε να τον ακολουθήσουν στη συνέχεια.

Αυτές οι γάτες, λοιπόν, είναι τα «παιδιά της Φάτσας». Παιδιά όχι με την κυριολεκτική έννοια, μα συμβολικά. Διότι αν δεν είχε φύγει η Φατσούλα, δεν θα είχα αναζητήσει νέο σπίτι τον καιρό εκείνο. Δεν θα ερχόμουν σε μια νέα γειτονιά, και, ως επακόλουθο, δεν θα με έβρισκαν οι νέοι φίλοι μου. Μοιάζει λες και τους παρέδωσε τη σκυτάλη. «Σειρά σας, τώρα», την ακούω σχεδόν να λέει, νιαουρίζοντας με νόημα. 

Σε αυτά τα μικρά φιλαράκια αφιερώνω την παρούσα ανάρτηση. Ένα κείμενο που δεν σχετίζεται με τέχνες – μα με ένα ζώο που συνιστά έργο τέχνης από μόνο του. Εν τέλει πρόκειται για μια προσωπική αφιέρωση στα παρεάκια μου – τα ζώα που μου κρατούν συντροφιά τον καιρό αυτό. Τον Πιέρ, τη Μπουκίτσα, τον Μπούμπη, τη Βούρτσα, τον Μάγκα, τη Μπιλίτσα, τη Φρου Φρου, την Γκρίζα, τη Ρίνα – και τις άλλες, που γυροφέρνουν, εδώ κι εκεί.

Είναι επίσης ένα κείμενο που επιθυμώ να το αφιερώσω στη Φάτσα – την παλιά και αξέχαστη χνουδωτή φίλη μου. Και να ζητήσω από εσάς τους αναγνώστες και θαμώνες να αγαπάτε και να φροντίζετε τα ζώα – που, τόσο συχνά, παραμελούμε και περιθωριοποιούμε, μα που έχουν τόσα να μας διδάξουν, αν αφουγκραστούμε τη φωνή τους και αν χαζέψουμε την κίνησή τους.


«Τι κοιτάξεις εκεί με τόση φροντίδα; Τι ψάχνεις μέσα στα μάτια αυτού του πλάσματος; Βλέπεις εκεί την ώρα, σπάταλε κι αργόσχολε θνητέ;»

«Ναι, βλέπω την ώρα• είναι η Αιωνιότητα!» 

Σαρλ Μπωντλαίρ

Τα παιδιά της Φάτσας

Η πρώτη ήταν η Ρίνα (ή Σύλβια) και η αδερφή της, η Μουτζούρα. Ήταν εκείνες που πρώτες πέρασαν το κατώφλι του σπιτιού και μυρίστηκαν τον χώρο. Ακολούθησαν η Αρκουδίτσα και ο Μάγκας. Στον τελευταίο έδωσα το όνομα «Μάγκας» καθώς υπήρξε εκείνος που έμελλε ν’ ανακαλύψει το φοβερό αυτό πέρασμα δια του παραθύρου, κι ενώ το σπίτι είναι κλειστό.

Κάποια στιγμή κατέφτασε και ο Πιέρ. Ένας μεγάλος, τροφαντός γάταρος, ένας Βούδας με όλη τη σημασία της λέξης, η παρουσία του οποίου προσδίδει μια μοναδική αίσθηση στον χώρο. Σύντομα ξεπρόβαλε και μια λυγερόκορμη μαύρη γάτα (με μια μικροσκοπική λευκή τούφα στην κοιλιά), χαρακτηριστικό της οποίας είναι η ψιλή φωνή της. Την ονόμασα Μπιλίτσα, από το “Billie” – παραπέμποντας στη Billie Holiday.

Τότε ήταν που έφτασε και η Βούρτσα – η πιο χαδιάρα απ’ τις γάτες. Και ο Μπούμπης, ο πιο χαδιάρης απ’ τους γάτους.

Τον ίδιο καιρό κατέφτασε η Γκρίζα – πιο «γάτα» στα κλασικά χαρακτηριστικά της, δύσκολη με τις άλλες γάτες, μα αφοσιωμένη σε μένα.

Τέλος, ένα βράδυ έκανε την εμφάνισή της και η μικροσκοπική Μπουκίτσα. Η πιο ζωηρή όλων, ένα παιχνιδιάρικο γατάκι που έμελλε στην πορεία να δεθεί ιδιαίτερα με τον Πιέρ και τον Μπούμπη.

Αυτές είναι οι γάτες που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, πέρασαν το κατώφλι του σπιτιού. Μα δεν είναι οι μόνες – η γειτονιά κυριολεκτικά ξεχειλίζει και, πλάι στους τακτικούς θαμώνες, γυροφέρνουν κι άλλες γάτες, γειτόνισσες, φίλες κι αυτές. Η Φρου Φρου για παράδειγμα, η Ζοζεφίνα, η Γκρίζη, και μερικές ανώνυμες (ακόμα) μα εξίσου αξιαγάπητες. 

Παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον να παρατηρώ την ομαδική συμπεριφορά των γατών – και να συνειδητοποιώ πως δεν υπάρχει γάτα που να είναι ίδια με την άλλη. Σαν τους ανθρώπους, συνάπτουν κι εκείνες τις φιλίες, τις συμμαχίες και τις σχέσεις τους, σαν τους ανθρώπους κάνουν τις επιλογές τους και δημιουργούν αντιπαλότητες. Κάποιες είναι κοινωνικές, άλλες είναι αντικοινωνικές. Κάποιες επιλέγουν περισσότερο δραστήρια ζωή, κάποιες προτιμούν την περιπέτεια, άλλες πάλι παραδίδονται στην όμορφη θαλπωρή της σπιτικής εστίας. Ως και στον τρόπο που γυρεύουν το φαί τους διαφέρουν η μία απ’ την άλλη – και φυσικά ξεχωρίζουν ως προς την στάση που επιλέγουν να έχουν απέναντί σου.

Και αν σε αγαπάνε – καμία δεν σε αγαπάει με τον ίδιο τρόπο. Η αγάπη κάθε γάτας είναι ξεχωριστή και δεν σκορπίζεται απλόχερα, το ίδιο σε όλους. Μα αυτό το διαπιστώνει μόνο εκείνος που έχει ζήσει μαζί τους και τις έχει γνωρίσει σε βάθος.

Κλείνοντας, θα ήθελα να κάνω μια αναφορά στις ωραίες εκείνες φιλοζωικές οργανώσεις που φροντίζουν τα αδέσποτα των πόλεων και αναλαμβάνουν αφιλοκερδώς τη στείρωση εκατοντάδων και εκατοντάδων γατών. Η γάτα δεν φτιάχτηκε για να γυρίζει καταμεσής των βρώμικων δρόμων, των κάδων με τα σκουπίδια και των δαιμονικών αυτοκινήτων – της αξίζουν πολύ περισσότερα από το αίσχος των σύγχρονων ελληνικών πόλεων.

Είπαν για τις γάτες… Ρητά και αποφθέγματα γνωστών γατόφιλων

«Ο χρόνος που περνάς με γάτες δεν είναι ποτέ χαμένος χρόνος»

Σίγκμουντ Φρόυντ



***



«Και το μικρότερο αιλουροειδές είναι ένα αριστούργημα»

Λεονάρντο ντα Βίντσι



***



«Υπάρχουν δύο καταφύγια από τις θλίψεις της ζωής: η μουσική και οι γάτες»

Άλμπερτ Σβάιτσερ



***


«Η γάτα έχει απόλυτη συναισθηματική ειλικρίνεια. Οι άνθρωποι, για τον ένα λόγο ή τον άλλο, μπορεί να κρύβουν τα συναισθήματά τους, μα η γάτα δεν το κάνει»

Έρνεστ Χέμινγουεϊ



***



«Έχω μελετήσει πολλούς φιλοσόφους και πολλές γάτες. Η σοφία των γατών είναι απεριόριστα ανώτερη»

Ιππόλυτος Τάιν



***

«Αγαπώ τις γάτες και απολαμβάνω το σπίτι μου. Και, λίγο λίγο, γίνονται η ορατή ψυχή του»

Ζαν Κοκτώ



***



«Όταν αισθάνομαι

πεσμένος

το μόνο που έχω να κάνω είναι

να βλέπω τις γάτες μου

και το κουράγιο μου

επιστρέφει»


Τσαρλς Μπουκόφσκι



***

«Ο γάτος δεν προσφέρει υπηρεσίες. Προσφέρει τον εαυτό του. Ασφαλώς χρειάζεται ασφάλεια και φροντίδα. Δεν παίρνεις αγάπη δίχως αντάλλαγμα»

William S. Burroughs



***



«Όταν ένας γάτος κολακεύει… δεν είναι ανειλικρινής: μπορείς με ασφάλεια να το πάρεις για αληθινή καλοσύνη»

Walter Savage Landor


***

«Ένας άνθρωπος είπε στο Σύμπαν:

“Κύριε, υπάρχω!”

“Έξοχα”, απάντησε το Σύμπαν,

“αναζητώ κάποιον για να φροντίζει τις γάτες μου”»

Henry Beard



***


«“Ξέρεις τι θα έπρεπε να κάνω;”, ρώτησε ενθουσιασμένος o Χοσίνο.

“Ασφαλώς”, είπε η γάτα. “Τι σου έλεγα; Οι γάτες γνωρίζουμε τα πάντα. Όχι σαν τους σκύλους”»

Χαρούκι Μουρακάμι [“Kafka on the Shore”]



***



«Λοιπόν, εσείς οι άνθρωποι έχετε ονόματα, γιατί δεν γνωρίζετε ποιοι είστε. Εμείς γνωρίζουμε ποιες είμαστε – γι’ αυτό δεν χρειαζόμαστε ονόματα»

Neil Gaiman



***


«Σήκω από τον ύπνο σου, γέρικη γάτα,

Και με μεγάλα χασμουρητά και τεντώματα…

Κίνησε ήρεμα για αγάπη»

Kobayashi Issa, γιαπωνέζικο χαϊκού



***



«Στην αψεγάδιαστη χάρη της και στην ανώτερη αυτάρκειά της έχω δει το σύμβολο της τέλειας ομορφιάς και της γλυκιάς έλλειψης ατομικότητας του ίδιου του σύμπαντος… Στον αέρα του σιωπηλού της μυστηρίου εδράζεται για μένα όλο το δέος και ο θαυμασμός του αγνώστου»

H.P. Lovecraft



*** 

«Δεν μπορώ ν' αντισταθώ σε μια γάτα, ειδικά αν γουργουρίζει. Είναι τα καθαρότερα, πονηρότερα και εξυπνότερα πλάσματα που γνωρίζω, πέρα από το κορίτσι που αγαπάς ασφαλώς.»

«Όταν ένας άνθρωπος αγαπάει τις γάτες, είμαι φίλος και σύντροφός του, δίχως δεύτερη σκέψη.»

Mark Twain



***

«Νομίζω πως οι γάτες είναι πνεύματα που έχουν έρθει στη γη. Είμαι βέβαιος πως μια γάτα θα μπορούσε να βαδίζει στα σύννεφα δίχως να πέσει κάτω…»

Ιούλιος Βερν



***



«Τι ψάχνεις μέσα στα μάτια αυτού του πλάσματος; Βλέπεις εκεί την ώρα, σπάταλε κι αργόσχολε θνητέ;»

«Ναι, βλέπω την ώρα• είναι η Αιωνιότητα!»

Σαρλ Μπωντλαίρ



***



«Τι μεγαλύτερο δώρο, από την αγάπη μιας γάτας!»

Κάρολος Ντίκενς



Αφιερωμένο στις φίλες μου, τις γάτες, στους ανθρώπους που τις αγαπούν - και στη Φατσούλα.

Το φονικό κουνέλι, Απρίλης του 19.