Χώμα, Σκόνη και Άμμος

Η πραγματικότητα κάποιες φορές με ξεπερνάει. Δες – έχω χτίσει μια διαδικτυακή φωλιά την οποία προσπαθώ να γεμίζω με όλα όσα αγαπώ. Βιβλία, μουσικές, τέχνες, κινηματογράφο… Ένα λαγούμι καταχωνιασμένο θα ‘λεγε κάποιος κάτω από το έδαφος, πλημμυρισμένο με όμορφες μοναχικές ενασχολήσεις. Και μοιράζομαι τις ενασχολήσεις μου αυτές με τον κόσμο. Και πιστέψτε με – θα ήθελα πολύ να ασχολούμουν με αυτά και μόνο εδώ μέσα.

Μα η πραγματικότητα κάποιες φορές με ξεπερνάει … Πληροφορήθηκα τις εξελίξεις στη Γαλλία σήμερα το πρωί και ένιωσα λες και είχε ανοίξει κάποιος, με τη βία, μία τρύπα πάνω απ’ τη φωλιά μου. Και μέσα λες και ξεχύθηκε φωτιά και πίσσα μαύρη. Τι σκατά κόσμος είναι αυτός που ζούμε, σκεφτόμουν. Τι σκατά κόσμος είναι αυτός...

Θέλω πολύ να γράψω κάτι που να μην ακούγεται τετριμμένο, που να μην έχει ήδη ειπωθεί, μα μου είναι δύσκολο. Στεναχωριέμαι. Για τις ζωές που χάθηκαν – άδικα, όπως πάντα έτσι γίνεται. Και για τις αξίες που αγαπάμε και βρίσκονται στο στόχαστρο. Ας μην έχουμε καμία αμφιβολία για το τελευταίο: δεν τίθεται ζήτημα μάχης ανάμεσα σε λαούς – οι τελευταίοι ποτέ δεν είχαν τίποτα να χωρίσουν. Η σύγκρουση εκτείνεται σε επίπεδο συσχετισμού δυνάμεων από τη μία… και τυφλής, παράλογης οργής από την άλλη, με στόχο τις λεγόμενες αξίες του δυτικού πολιτισμού. Ο άγνωστος εχθρός είναι βγαλμένος από κάποια άλλη εποχή – Μεσαίωνα και ακόμα πιο πίσω.

 Πρόκειται για μια προσπάθεια επιβολής μιας νέας μορφής σκοταδισμού. Όπλο του ο φόβος, μέσο του ο ανορθολογισμός. Δυστυχώς ο σκοταδισμός αυτός δεν εδράζεται μόνο «εκεί έξω», κάπου, σε μια χώρα της Μέσης Ανατολής. Συνιστά μέρος των ίδιων των κοινωνιών που ζούμε. Ζήσαμε μια διαφορετική μορφή επιβολής κλίματος φόβου το καλοκαίρι που μας πέρασε. Η ευρωπαϊκή ακροδεξιά με τη σειρά της τρέφεται απ΄ το φόβο για να ενισχύσει τη δύναμή της. Μπρος στις αξίες της ελευθερίας, της κριτικής και της δημοκρατίας (αξίες που γεννήθηκαν πρώτα στην αρχαία Ελλάδα και μεταλαμπαδεύτηκαν στις χώρες της Δύσης) προβάλλουν τα συναισθήματα του μίσους, του φόβου απέναντι στη διαφορετικότητα, η μισαλλοδοξία, το κλείσιμο των συνόρων, η μετατροπή των χωρών σε φρούρια –  αδίστακτα, απολυταρχικά, ανελεύθερα.

Η ιστορία της Δύσης είναι μια πονεμένη ιστορία. Κράτη που μιλούν για ελευθερία και εξάγουν κατακτήσεις και πολέμους. Ηγέτες που διαλαλούν τα αγαθά της δημοκρατίας, την ίδια ώρα που προσκυνούν τον (βαθιά αντιδημοκρατικό) θεό του χρήματος. Σύμφωνοι, κύριοι – λυπούμαι και γω όταν βλέπω τις γυναίκες της Μέσης Ανατολής με τις μπούργκες στα κεφάλια και τους φανατικούς θρησκόπληκτους να θεωρούν πως μια φωτογραφία μπορεί να τους ρουφήξει την ψυχή. Μα τι μπορώ να κάνω γι’ αυτό; Να τους αλλάξω; Όχι δα! Άσ’ τους! Άσ’ τους να κάνουν ό,τι θέλουν, να πιστεύουν ό,τι θέλουν, να ζούνε σε όποιο καθεστώς θέλουν! Η δημοκρατία δεν είναι εξαγώγιμο προϊόν, κύριοι. Ούτε η ελευθερία. Πηγάζουν εκ των έσω. Αν επιθυμεί ο ίδιος ο λαός, θα τα διεκδικήσει μόνος του.

Σεβάσου λοιπόν τη διαφορετικότητά του και άφησε τον να ζει στον Μεσαίωνα που διάλεξε. Δεν θα τον αλλάξεις!

Μα αν θες να τον κυριεύσεις δια του χρήματος, όπως έχεις ήδη κάνει στους λαούς της Δύσης… πρόσεξε, γιατί η οικονομική κυριαρχία είναι η μεγαλύτερη μορφή επιβολής. Οι λαοί της Δύσης μπορούν να αντιδράσουν (ακόμα) σε αυτό. Ο κόσμος βγαίνει έξω, διαδηλώνει, ρίχνει κυβερνήσεις, επαναστατεί – όλα γέννημα θρέμμα της δυτικής παράδοσης. Μα η μεσανατολική παράδοση δεν έχει εκλογές, δεν έχει κυβερνήσεις, δεν έχει επαναστάσεις, δεν έχει κριτική αντιπαράθεση… χώμα και σκόνη και άμμος οι κατακτήσεις του πολιτισμού και του ορθού λόγου.

Χώμα και σκόνη και άμμος… Σαν τα αρχαιολογικά μνημεία που μετατρέπονται σε σκόνη από τις επιθέσεις της τυφλής οργής… Ο πολιτισμός καταρρέει σαν πύργος από τραπουλόχαρτα.

Δεν γνωρίζω ποια μπορεί να είναι η λύση. Ξέρω όμως πως την τρέλα δεν την πολεμάς με ακόμα μεγαλύτερη τρέλα. Η μετατροπή της Ευρώπης σε φρούρια-προπύργια φασιστικών καθεστώτων δεν είναι η λύση. Γιατί όλη η ουσία εκείνου που ονομάζουμε δυτικός πολιτισμός στηρίζεται σ’ εκείνες ακριβώς τις κατακτήσεις του Λόγου και του Πνεύματος, που τόσο εύθραυστες είναι απέναντι στην επέλαση των βαρβάρων.

Των εξωτερικών βαρβάρων… και των εγχώριων βαρβάρων.

Αυτήν ακριβώς τη κληρονομιά οφείλουμε με κάθε τρόπο να διαφυλάξουμε. Για να μη μετατραπούν όλα σε χώμα, σε σκόνη, σε άμμο… Ούτως ή άλλως “dust in the wind” είμαστε, όπως έλεγε εκείνο το τραγούδι. Μα εκείνα που αφήνουμε πίσω μας… η κληρονομιά αιώνων γεμάτων τέχνη, δημιουργία, πολιτισμό… είναι κάτι παραπάνω. Για κάθε δέντρο που ρίχνουν, κάθε δάσος που καίνε, κάθε στρέμμα που περιφρουρούν... να φυτεύουμε ένα σπόρο… και ακόμα και η έρημος μπορεί έτσι, κάποτε, ν’ ανθίσει.