Χριστούγεννα

Χριστούγεννα στην ωραιότερη των πόλεων! Την Αθήνα φυσικά. Το στολίδι της Ευρώπης, το λίκνο του πολιτισμού, τότε, τώρα και για πάντα! Σας αρέσει η φωτογραφία που τράβηξα? :)

Κυκλοφορεί απο δω και απο κει ένα θέμα για την "Πόλη μας την Αθήνα", με διάφορους επίσημους, celebrities κλπ να την εκθειάζουν. Ε λοιπόν, η Αθήνα είναι σαν μια άσχημη γυναίκα που πάσχει απο φαντασιώσεις μεγαλείου. Και παστώνει με μακιγιάζ το πρόσωπο της, νομίζοντας πως έτσι θα ομορφύνει.

Αλλά ας μη γκρινιάζω. Χριστούγεννα - και φέτος - στην Αθήνα λοιπόν! Γιορτές να ναι και ας είναι και στο * λογοκρισία *. Ναι, πήγα να πω "Τιμπουκτού" αλλά απο περιέργεια πληκτρολόγησα το όνομα στο νετ και τι μου έβγαλε: η τρίτη κατά σειρά αφρικανική χώρα την οποία επικαλούμαστε για να καταδείξουμε τα χάλια μας «Γίναμε Ουγκάντα / Ζιμπάμπουε καταντήσαμε / ούτε στο Τιμπουκτού δεν γίνονται αυτά τα πράγματα» (link). Άκυρο λοιπόν. Ποιοί είμαστε εμείς οι Αθηναίοι στην τελική που θα δουλέψουμε το Τιμπουκτού. Τουλάχιστον αυτοί εκεί δεν καυχιώνται για τον πάλαι ποτέ πολιτισμό τους, προσπαθώντας να αλαφρύνουν έτσι τα χάλια τους.

Γιορτές λοιπόν. Χαρά και ευτυχία. Αλήθεια λέω! Αγαπώ τα Χριστούγεννα, αγαπώ όλες αυτές τις χαζομαρούλες με τα στολίδια και τα δέντρα (και τα γλυκά) και τα λαμπάκια και τα κάλαντα (και τα γλυκά) και τα παραμύθια (και τα γλυκά) και όλα αυτά τα όμορφα. Φέτος μοίρασα το στόλισμα του δέντρου στα τρία μάλιστα, για να το χαρώ περισσότερο! Θέλω να δω χριστουγεννιάτικες ταινίες, να διαβάσω βιβλία που σε ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους (σωστά καταλάβατε, ξωτικοδρακοιστορίες και τα μυαλά στο μίξερ), να ακούσω ταξιδιάρικες μελωδίες. Τα Χριστούγεννα είναι η επίσημη θεσμοποιημένη μαζική απόδραση μας απο την καθημερινότητα.




The spirit


Ποιό είναι λοιπόν το περίφημο αυτό "πνεύμα των Χριστουγέννων"? Που γυροφέρνει και είναι άπιαστο? Λοιπόν, ας αφήσουμε καταρχάς τις κουταμάρες για "αγάπες", "καλοσύνες", και τέτοια, το πνεύμα των Χριστουγέννων δεν έχει καμία σχέση μ' αυτά. Όπως δεν έχει καμία σχέση και με τη θρησκεία φυσικά, η θρησκεία δεν είναι παρά το εξευγενισμένο του περίβλημα. Και αυτό το βλέπουμε απλά στο γεγονός πως ακόμα και σε χώρες όπως η Ιαπωνία (που δεν είναι χριστιανοί) γιορτάζουν τα Χριστούγεννα!





Κατά ένα μέρος, και εστιάζοντας στα δικά μας, το πνεύμα αυτό δεν είναι άλλο απο την αδηφάγο εκείνη επιθυμία να ΑΓΟΡΑΣΟΥΜΕ, να κάνουμε δώρα στον εαυτό μας και στους άλλους, να αλωνίσουμε τα καταστήματα σαν επίδοξοι κατακτητές και να εξαντλήσουμε κάθε σπιθαμή απο τα οικονομικά μας. Δεν είναι τυχαίο το πελώριο χριστουγεννιάτικο δέντρο έξω απο το Mall. Είναι σα να λέει "εγώ είμαι εδώ γιατί εδώ ανήκω, και το ξέρετε!". Η επιθυμία αυτή υπάρχει συνέχεια βέβαια, είναι ο τροχός απο τον οποίο κυλάει αυτή η κοινωνία, απλά τα Χριστούγεννα κορυφώνεται.

Μη σας παραπλανεί το αστέρι στην κορυφή του δέντρου. Στην πραγματικότητα, δεν είναι αστέρι, αλλά ένα μεγάλο χρυσό νόμισμα.




Κατά δεύτερο λόγο, το πνεύμα αφορά την δυνατότητα που μας παρέχεται να ξοδέψουμε, όχι μόνο σε προιόντα, αλλά και σε διασκέδαση. Ο καθένας την ερμηνεύει αλλιώς τη διασκέδαση, αλλά πείτε μου, όλη αυτή η μανία να κλείσει τραπέζι κόσμος στα γνωστά "πολιτισμικά κέντρα" το βράδυ της Πρωτοχρονιάς που οφείλειται? Τόσοι και τόσοι βγαίνουν τη νύχτα εκεί, πολλοί μάλιστα πείθουν τους εαυτούς τους οτι πέρασαν καλά. Συνήθως στιβάζονται σα τα ζώα σ' έναν χώρο μαζί με εκατοντάδες άλλους, υπο τους ήχους δυνατής μουσικής, λένε μερικές μαλακίες, πίνουν δυο ποτά, και έτσι περνάνε μια "ξεχωριστή βραδιά".




Pearl Lights deep in the Snow


Χμ, κι όμως, υπάρχει ένα πνεύμα εδώ. It's not all about the money, it's not all about vacation. Απλά το πνεύμα αυτό είναι θαμμένο κάτω απο τα πελώρια μηχανήματα της Εργασίας και της Σχόλης, της Αγοράς και της Διασκέδασης. Τις ντυμένες με χριστιανικό περίβλημα Θεότητες της εποχής μας.

Ακούστε τα κουδουνάκια σαν εκείνα που κάνει ένα υποθετικό έλκηθρο. Μη σκέφτεστε τίποτα, απλά ακούστε τον ήχο τους. Παρατηρείστε ένα έλατο με αφράτο χιόνι πάνω του. Απλά κοιτάχτε το. Περπατήστε σε έναν δρόμο της πόλης τη νύχτα, στην ησυχία, και παρατηρείστε τα λαμπάκια που φωτίζουν στα σπίτια. Μυρίστε τον αέρα απο τη μυρωδιά του τζακιού, το καμμένο ξύλο. Σταθείτε μπροστά απο ένα τζάκι με στολίδια απο πάνω του, και παρατηρείστε τις σπίθες που τρεμοπαίζουν και τσιτσιρίζουν.




Ε, κάτι, ΚΑΤΙ σας κάνει. Μια αίσθηση ομορφιάς, μια αίσθηση γλυκιά και ζεστή. Μερικές φορές και ταξιδιάρικη. Γιατί τόσες και τόσες ταινίες ή βιβλία που σχετίζονται με τα Χριστούγεννα συχνά καταλήγουν να μας ταξιδεύουν σε άλλους κόσμους? Γιατί έχουμε συνδέσει τόσο τα Χριστούγεννα με τα παραμύθια? Γιατί πολλοί απο μας τα έχουμε συνδέσει με την παιδικότητα? Και ποιός είναι ο συνδετικός κρίκος όλων αυτών? Ακόμα και εκείνοι που μελαγχολούν με τα Χριστούγεννα (δεν είναι πολλοί, αλλά υπάρχουν), ακόμα και αυτοί στην ουσία επηρεάζονται απο τα ίδια πράγματα - απλά με διαφορετικό τρόπο.




Τα Χριστούγεννα στο πολύ βάθος τους είναι ένα ταξίδι. Στον χώρο και στον χρόνο. Στο πολύ βάθος τους. Πολύ πίσω απο την επιφάνεια που βιώνουμε όλοι σε καθημερινή βάση. Ίσα που κάποιοι απο μας νιώθουμε αυτό το βάθος λοιπόν, κάποιες μεμονωμένες στιγμές.

Οτιδήποτε όμορφο στα Χριστούγεννα συνδέεται με ίχνη που χάραξαν μέσα σε διάστημα χιλιετιών μακρινοί πρόγονοι που σαν μακρινά αταβιστικά απολιθώματα στο χιόνι αχνοφέγγουν μέσα στη νύχτα. Υπάρχουν παγανιστικά κατάλοιπα στο συλλογικό μας ασυνείδητο, το πνεύμα του Ελάτου, το πνεύμα του Ελαφιού, του άφθονου Φαγητού και Ποτού. O κλασικός αιώνιος Κύκλος. Ο ήχος απο τα γιορτινά κουδουνάκια ξυπνάει τις ασυνείδητες αυτές συλλογικές αναμνήσεις που όλοι κουβαλάμε.





Υπάρχουν θησαυροί στο στοιχειωμένο σπίτι?


Τα παιδιά έχουν την ικανότητα να διαισθάνονται καλύτερα το ασυνείδητο αυτό πνεύμα. Και είναι λογικό, γιατί εκείνο που λέμε "παιδικά παραμύθια" το φέρνει μέσα του, είναι γραμμένα κι αυτά στη συμβολική γλώσσα του συλλογικού ασυνείδητου. Τα παιδιά δε φοβούνται να αφήσουν τη φαντασία τους να ταξιδέψει. Τα πολύ μικρά παιδιά δεν έχουν ακόμα οριοθετήσει σωστά τα όρια ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό - στις λίγο μεγαλύτερες ηλικίες όμως η οριοθέτηση αυτή έχει γίνει, και αρχίζει το πραγματικό παιχνίδι.

Τα παιδιά ξέρουν να παίζουν. Οι ενήλικες συχνά ξεχνάνε τον τρόπο. Ένα παιδί θα δει ένα παλιό σπίτι, ή μια οικοδομή, και δεν είναι απίθανο να θελήσει να το "εξερευνήσει". Φαντάζεστε έναν ενήλικα να αρχίζει να "εξερευνεί σπίτια"? Ναι, είναι αστείο. Ο κόσμος έχει πλέον ξεκαθαρίσει γι' αυτόν, τα πάντα βρίσκονται τοποθετημένα στη θέση τους, σύχνα έχει και τη δική του "κοσμοθεωρία" γύρω απο την οποία τοποθετεί και κρίνει τα πάντα γύρω του. Δεν είναι κακό αυτό φυσικά, κάθε άλλο, είναι φυσικό και θεμιτό.

Γίνεται κακό όμως όταν ο ενήλικας ξεπουλάει την φαντασία του.

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να το κάνει κάποιος, το αποτέλεσμα όμως είναι πάντα το ίδιο. Φτάσαμε να αντιμετωπίζουμε τη φαντασία σαν ένα μικρό ποταμάκι που ρέει κάπου εκεί μέσα στο νου μας, απο το οποίο συχνά ονειροπολούμε και πλάθουμε διάφορες (ευχάριστες ή δυσάρεστες) σκέψεις και καταστάσεις στο μυαλό μας. Η φαντασία δεν είναι ποταμάκι μέσα στο κεφάλι μας. Η φαντασία είναι μια ατελείωτη αχανής πολύχρωμη δεξαμενή μέσα στην οποία πλέουμε, και της οποίας είμαστε μέρος και ταυτόχρονα, οδηγοί. Αλλά το ξεχάσαμε και αυτό.


Μια παράξενη βραδιά


Ήταν μια όμορφη, μυστήρια, ταξιδιάρικη (ίσως και λίγο φαντασμένη) βραδιά η σημερινή, που με ώθησε να γράψω όσα έγραψα. Πολλές παράξενες συμπτώσεις και συναντήσεις, απο κείνες που σε βάζουν να αναμασάς την κλασική ατάκα "τίποτα δεν είναι τυχαίο", όσο και αν θες να αποκαλείς τον εαυτό σου ρεαλιστή.

Μέσα σ' όλα, η βραδιά περιελάμβανε μια ωραία βόλτα στα Εξάρχεια, όπου παραδόξως, δεν είδα ούτε έναν μπάτσο. Πραγματικά απόρησα, τον τελευταίο καιρό η περιοχή έσφυζε. Μάλλον έτυχε κι αυτό. Αντί αυτού αράξαμε στο νέο παρκάκι στο κέντρο των Εξαρχείων, με τα νεοφυτεμένα ακόμα δέντρα του, παρκάκι που έφτιαξαν με φροντίδα τα φοβερά αυτά πλάσματα που συχνάζουν εκεί και για τα οποία πλάσματα τόσα λέγονται απο Μέσα και λοιπά, αλλά όλα είναι ψέματα. Ας μη συγχέουμε τα παραμύθια με τα ψέματα. Τα παραμύθια είναι αληθινά, τα ψέματα όχι.

Η βραδιά κύλησε ήσυχα, έγιναν παράξενες συζητήσεις και ο αέρας ανέμιζε με μυστήριο τρόπο στα φυλλώματα των δέντρων.




Μπορεί και να είναι τυχαία. Αλλά τελικά, πιστεύω πως η - κλασική πια - φράση "τίποτα δεν είναι τυχαίο" μοιράζεται κάτι κοινό με το "πνεύμα των γιορτών" που περιέγραψα. Σαν μακρινά ξαδέρφια. Ε, και σε τελική ανάλυση, ακόμα και τυχαία να είναι όλα, ακόμα και κουταμάρες να είναι όλα αυτά περί "πνεύματος" κλπ, ε, ίσως απλά να επιλέξαμε να παίξουμε, χτίζοντας φανταστικές ιστορίες και παραμύθια, όπως κάναμε παιδιά.

Ίσως όλο αυτό το κείμενο να είναι μια τέτοια φανταστική ιστορία. :)

Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ταξιδέψει κανείς με το νου του... Αυτά λοιπόν... Καλές γιορτές σε όλους!!!!!



~