Ημιμάθεια. Η Στερνή Γνώση των Κοιμισμένων

~




Δείτε το κουνέλι! Ετοιμάζεται τάχα να κυνηγήσει μύγες? Πιστέψτε με, έχει και καλύτερα πράγματα να κάνει. Ωστόσο μερικές φορές οι μύγες μπαίνουν τσούρμο απ'το παράθυρο, εξορμούν μες στη φωλιά του και αρχίζουν εκείνο το γνωστό ενοχλητικό τους βούισμα. Μπζζζζζ. Μπζζζζζζ! Να ναι τάχα ο καιρός?

Αν και φιλήσυχο λοιπόν, το κουνέλι εν ανάγκη θα εξοπλιστεί με μια μυγοσκοτώστρα. Τις λυπάται βέβαια, ακόμα και τις μύγες. Τη δουλειά τους κάνουν μωρέ κι αυτές, αυτό που γνωρίζουν να κάνουν. Κάθε τι έχει έναν σκοπό στην ύπαρξη. Αλλά αν είναι να του πρήζουν τα αρχίδια (μετά συγχωρήσεως), ε, τότε δε μπορεί να κάθεται με σταυρωμένα τα λαγοπόδαρα του.


Ημιμάθεια


Ημιμάθεια, το καταφύγιο για κείνους που κουράστηκαν να ψάχνουν. Το δεκανίκι του μασκαρεμένου σε εξερευνητή παλιάτσου. Το φαστφουντάδικο της γνώσης. Το αλαζονικό χαμόγελο της επίπλαστης βεβαιότητας. Το κάλπικο εισιτήριο για το λουνα παρκ των ενηλίκων. Η κλεφτή ματιά ενός απαγορευμένου, μυστικού θεάματος. Το κομμάτι απο το μήλο που άφησε πίσω του ο Αδάμ. Η κολλημένη σε βελόνα νότα που επαναλαμβάνεται διαρκώς. Ο ήχος της Σειρήνας, όπως αντηχεί στ' αυτιά του εύκολα γητεμένου. Η σε καλούπια μορφοποίηση του απείρου. Το σπαθί του μονομάχου που βαδίζει στο σκοτάδι. Το ορμητικό άλογο του παραστρατημένου καβαλάρη. Η στερνή γνώση των κοιμισμένων. Το σφράγισμα ενός γράμματος χωρίς αρχή και τέλος. Η ανάγνωση της πρώτης και τελευταίας σελίδας του βιβλίου. Η έτοιμη απάντηση στην ερώτηση που δεν πρόλαβε να ερωτηθεί.

(Lucretia speaking) Η τσουκνιδα στον κηπο με τις ορτανσιες. Η σταση του τρενου στο σταθμο που δεν υπαρχει. Η ολοκληρωση αυτου που δεν ξεκινησε ποτε. Η φτιασιδωμενη πριγκιπισσα με την αξυριστη γαμπα. Η περιπλανηση στον πυθμενα της αβυσσου. Ο φραχτης στη φαρμα με τα σαλιγκαρια. Το πιατο με τα καροτα στο δειπνο της χοντρης που κανει διαιτα. Ο τελευταιος τροχος της αμαξης που κολησε στη λασπη. Η καλπη με τα ψηφοδελτια σε στημενες εκλογες.

Όλοι είμαστε ημιμαθείς, με την μία έννοια ή την άλλη, σε διάφορους τομείς της ζωής μας. Και όλοι βιαζόμαστε να εκφέρουμε συμπεράσματα και κρίσεις, γιατί έτσι είμαστε φτιαγμένοι να κάνουμε. Η δομή του εγκεφάλου μας είναι τέτοια που αναγκαστικά επιλέγουμε ορισμένες μόνο απο το πλήθος των πληροφοριών που μας κατακλύζουν κάθε μέρα, και με βάση αυτές χτίζουμε μέσα μας κάστρα γνώσης.

Το παράξενο είναι πως το κάστρο της ημιμάθειας, αν και θα λεγε κανείς πως δεν είναι παρά ένας πύργος στην άμμο, επιρρεπής στο πρώτο μόλις κύμα, είναι ωστόσο πολύ ανθεκτικό. Πολλής κόσμος γαντζώνεται απο τη λίγη γνώση που κατέχει, σα να φοβάται να την αφήσει να του φύγει. Γύρω απο αυτήν οργανώνει όλες τις υπόλοιπες πληροφορίες που αποκτά, χτίζει κόσμους ολόκληρους, δημιουργεί κοσμοθεωρίες. Δεν πρόκειται πια απλά για ένα κάστρο μόνο, αλλά για πολιτείες πάνω στην άμμο, κόσμους, και μέρος του κόσμου αυτού είναι και ο ίδιος.

Και επειδή η άμμος είναι επιρρεπής στο πρώτο μόλις κύμα, και επειδή ο ίδιος είναι μέρος της, δε μπορεί παρά να οχυρώσει τη μικροσκοπική (αλλά πελώρια για τον ίδιο) πολιτεία του με πέτρα, ξύλο, μέταλλο. Να την αποκρυσταλλώσει στις υπάρχουσες της γνώσεις, να αποτρέψει οποιαδήποτε εισβολή ξενικών - άρα και επικίνδυνων - στοιχείων μέσα της, στοιχείων που θα μπορούσαν να καταστρέψουν το οικοδόμημα ολόκληρο.





Αυθεντίες


Είναι τόσο εύκολο να στηρίξει κανείς την - εσφαλμένη - του άποψη πάνω στο "τάδε" ρητό μιας "αυθεντίας", αγνοώντας πιθανώς όλο το υπόλοιπο έργο της. Στην εποχή μας αυθεντίες κατά κύριο λόγο θεωρούνται οι επιστήμονες, με την υπέρτατη αυθεντία να είναι εκείνη της μαθηματικής απόδειξης. Κυριαρχεί το πνεύμα του θετικισμού, ακόμα και στις κρίσεις μας. Τα πράγματα είναι ή άσπρο ή μαύρο. Δεν υπάρχουν ενδιάμεσα.

Τις προάλλες έκανα μια συζήτηση με έναν τύπο που προσπαθούσε να με πείσει για την ορθότητα των επιχειρημάτων του (για την ιστορία, το θέμα ήταν το κλασικό: "γονίδια ή περιβάλλον? ποιό παίζει τον καθοριστικό ρόλο στους σύγχρονους και ιστορικούς ρόλους των φύλων"), χρησιμοποιώντας ως ακλόνητα επιχειρήματα ένα-δύο πειράματα που έχουν γίνει και είχε διαβάσει κάπου, πεπεισμένος πως η αλήθεια σ' ένα τόσο σύνθετο και διαχρονικό ζήτημα είχε πια δοθεί, αγνοώντας πλήθος άλλων στοιχείων που ενδεχομένως έδειχναν το ακριβώς αντίθετο απο εκείνο που υποστήριζε. Δε με ενόχλησε η διαφορά της θέσης του απο τη δική μου. Είναι κάτι λογικό και αναμενόμενο, η διαφορετικότητα, η ποικιλία και η σύγκρουση των θέσεων (και η μη-εξαντλητικότητα της γνώσης) είναι που μας κάνει ανθρώπινους σε τελική ανάλυση. Η γνώση πορεύεται μέσα απ' τις συγκρούσεις, σαν καράβι σε θάλασσα με ύφαλους.

Με ενόχλησε το ύφος του. Η σιγουριά του, το γεγονός οτι ένιωθε σα να είχε διαβάσει το βιβλίο της Γνώσης και πως όσα του έλεγα δεν ήταν παρά τα ψιλά γράμματα στο υποσέλιδο. Το γεγονός πως ενώ εγώ έχω επίγνωση των ορίων όσων υποστηρίζω, εκείνος δε την είχε. Γι' αυτόν ο κόσμος του είχε πια φανερώσει το πραγματικό του πρόσωπο.

Και όταν πια κατέχει κανείς τη Γνώση, τι μένει? Να στρατολογήσει κόσμο για να τον ακολουθήσουν ίσως?

Και αυτό ήταν απλά ένα πρόσφατο παράδειγμα που ανέφερα, που υπήρξε και η αφορμή για την τωρινή ανάρτηση.... τα παραδείγματα είναι άπειρα, τα συναντούμε όλοι γύρω μας. Στην πολιτική, στα κανάλια της τηλεόρασης, στο ασύστολο μπλαμπλα, στην αυταρχικότητα εκείνων που νομίζουν πως τα ξέρουν όλα. Όλοι έχουν μετατραπεί σε αυθεντίες. Τι και αν η γνώση τους είναι ελλειματική, παραπλανητική, δογματική, μονοπρισματική. Προσοχή, γιατί σε τέτοιες περιπτώσεις η απόσταση ανάμεσα στο Γνωρίζω και το Πιστεύω είναι πολύ μικρές...

Αν και εκείνοι δεν το ξέρουν αυτό, ούτε το πιστεύουν.


Σχετικισμός στα πάντα λοιπόν?


Μια απο τις βασικές υποκατηγορίες της Φιλοσοφίας είναι και η Γνωσιολογία, που λίγο πολύ μελετά αυτό που συζητάμε. "Τι μπορούμε να γνωρίζουμε?". "Υπάρχει απόλυτη γνώση ή τα πάντα είναι σχετικά?". Δε θέλω να κάνω ένα τέτοιο φιλοσοφικό ταξίδι τώρα, θα τραβήξει πολύ και δεν υπάρχει λόγος. Το γεγονός και μόνο οτι σε όλες τις σοβαρές επιστήμες το θέμα της Γνώσης, όπως διατυπώθηκε απο τους φιλοσόφους, τίθεται πρώτο, αυτό λέει πολλά. Θα πω απλά μια άποψη για να καταλήξω.

Θεωρώ πως υπάρχουν πράγματα που μπορούμε να γνωρίζουμε, με σιγουριά. Και άλλα των οποίων η γνώση είναι μια μεγάλη εξερεύνηση, ενδεχομένως χωρίς τέλος. Κάπου είχα διαβάσει πως τα γεγονότα παντού και πάντα είναι τα ίδια. Εκείνο που διαφέρει είναι οι ερμηνείες τους. Δε μπορώ παρά να συμφωνήσω.

Και οι ερμηνείες αυτές ποτέ δεν είναι ανεπηρέαστες απο προσωπικές προτιμήσεις, τάσεις, συναισθήματα, απόψεις, πολιτικές και ηθικές θέσεις. Η οπτική ματιά είναι πάντα οπτική απο ένα συγκεκριμένο σημείο.

Αυτό δεν αναιρεί οτι υπάρχουν ματιές που βλέπουν, απο το σημείο στο οποίο βρίσκονται, και ματιές τυφλές. Υπάρχουν ματιές που ερευνάνε και άλλα σημεία, και εκείνες που απλά βολεύονται στη δική τους μικροσκοπική γωνια. Την οποία εξυψώνουν στο απόλυτο, μετατρέπουν σε είδωλο το οποίο προσκυνάνε.

Αυτά είχα να πω πάνω στο θέμα.







Και ένας ωραίος, υβριστικός επίλογος, για όλα τα παιδάκια που μας διαβάζουν :)


Και για να γυρίσω στο θέμα της μύγας.... Δυστυχώς στα όσα καλά έχει το ίντερνετ, έχει και ένα μεγάλο αρνητικό. Όσο ωραίο και αν είναι αυτό το άνοιγμα, το οτι ο καθένας πλέον μπορεί να εκφράζει την άποψη του για κάτι στο διαδίκτυο, άλλο τόσο εκνευριστικό είναι όταν ανοίγεις την οθόνη και βλέπεις να έχει γεμίσει απο μύγες, που θα σου επιτεθούν με τα τσιμπήματα τους, που όσο και αν γελάς με την παπαροσύνη τους, άλλο τόσο σε ενοχλούν όταν μαζεύεται πλήθος απο δαύτες.

Έχω υπάρξει χρόνια τώρα στα του ίντερνετ, σε forum και σε blogs και σε youtubes, τις βλέπω. Τελευταία κρούση μιας απο δαύτες μέσα στο ίδιο μου το blog (σε σχόλιο που λίγο καιρό ακόμα θα κρατήσω). Ε, ξεχείλισε το ποτήρι.

Υποτιμάς τη νοημοσύνη μου ρε αδερφέ όταν σε βλέπω να αραδιάζεις ακατάσχετα τη μία ηλιθιότητα σου πίσω απο την άλλη, καλά κρυμμένος πίσω απο την οθόνη του σπιτιού σου, πως το λένε? Μα δεν έχεις πια τίποτα καλύτερο να κάνεις? Και εδώ αναφέρομαι γενικά, στον κάθε μαλάκα που βουίζει ακατάσχετα. Θα πρότεινα σε όλους αυτούς να σκουπίσουν τα υγρά απο τη μαλακία χέρια τους και να πάνε να ξεστραβωθούνε κάπου αλλού, όχι μια ζωή στις οθόνες των άλλων. Ακόμα καλύτερα θα πρότεινα σε σένα φίλε να δεις αν μπορείς να αραδιάσεις με την ίδια ευκολία τις αρχοντικές σου παπαριές μπροστά μου, μακριά απο τη βόλη του σπιτιού σου, αν έχεις τα κότσια να το κάνεις. Αλλιώς να μην ασχολείσαι με την πάρτη μου σαβουρογαμημένο πουτσοτριχίδιο, ξεθωριασμένη κλανορουφήχτρα, αδερφίστικα χυμένη μυξοσαλαμάνδρα, παραστρατημένη βοθρίλα ακατάσχετης πορδοσυρροής, σαπισμένη αποφορά νεκραναστημένης μύγας, ξεχειλωμένη μαλαπέρδα ψόφιου ποντικιού, κερατοκερασμένη προσφορά χωρίς ζήτηση, σκόρπιο υπόλοιπο πατημένου ξερατού σε παπούτσι δίχως σόλα, μπαγιάτικο απομεινάρι ληγμένης γουρουνοτροφής, σαθροτελειωμένη ανάμνηση πρόωρης εκσπερμάτωσης, αργόσυρτο φύσημα αρχιδοφουσκωμένης χυσότσιχλας, μονίμως άσκοπα ανοιγμένη ξερατοχρωματισμένη καπότα, σκουριασμένο αντικλείδι κολλημένης σε παρθενόπληκτη καλόγρια κυλότας, φορεμένο περιτύλιγμα χαρτιού δημοσίας τουαλέτας, κακομουνοχυμένη πασαλειμένη σε τοίχο αργόσυρτη χλαπάτσα, ξεπλυμένο παράσιτο παπαροβουτηγμένης μου(νο)σταλευριάς, χορτασμένη περίοδο πουτσογεμισμένου γκέι χαμαιλέοντα, παπαροπρησμένη αιμοροίδα σε κώλο βαλτοκαθισμένου ιπποπόταμου, ξεζουμισμένο φιλί νεκρόφιλου πρώην εραστή, σκορπισμένη χυλόπιτα στραβοπηδημένης πουτάνας σε μπουρδέλο κακιάς ώρας, ξεχαρβαλωμένε βαρύμαγκα του τίποτα και του μηδέν...

...Ααααααχ! Ποιός περίμενε οτι το να βαράς μύγες θα ήταν τόσο δημιουργικό τελικά! :D





~