7 Νοεμβρίου 2011

Θες να Αλλάξει ο Κόσμος?




("Les Valeurs Personnelles" του Rene Magritte)


Είναι τόσο απλό. Αλλά για κάποιον λόγο δεν το κάνουν. Σα να έχει παγώσει ο χρόνος σε μια εικόνα ατέρμονης επανάληψης, ξανά και ξανά το ίδιο σκηνικό. Η επανάληψη συνδέεται με τη δύναμη της συνήθειας, η δύναμη της συνήθειας με τη σειρά της είναι ριζωμένη βαθιά στην ανθρώπινη ψυχοσύνθεση. Δε εξηγείται αλλιώς.

Σε τι αναφέρομαι? Στην γνώριμη σε όλους μας εικόνα του μεσήλικα συμπολίτη/συγγενή/φίλου/γνωστού μας με το τηλεκοντρόλ στο χέρι, να παρακολουθεί τις ειδήσεις στην τηλεόραση και να λέει απηυδισμένος "χάλια τα καναν!". Ειδικά τις μέρες αυτές.

Το πρόσωπο αυτό αναφέρεται στους πολιτικούς και στις "δυνάμεις" που κατά τη γνώμη του κατακεραύνωσαν τον τόπο, τονίζοντας την αντίθεση του, αλλά και την αδυναμία του παράλληλα απέναντι τους. "Εγώ είμαι μικρός και ανίσχυρος, τις τύχες των λαών και τις τύχες τις δικές μας άλλοι τις αποφασίζουν. Και αυτοί οι άλλοι τα' χουν κάνει σκατά".

Να ξερε μόνο...! Να ξερε πόση δύναμη έχει στα χέρια του! Αν άφηνε επιτέλους εκείνο το τηλεκοντρόλ! Αν έκαναν το ίδιο παράλληλα κάμποσες δεκάδες χιλιάδες τηλεθεατών, οι οποίοι κάθε βράδυ επαναλαμβάνουν το κλασικό μοτίβο. Δε χρειάζεται να κάνει κάτι άλλο, μόνο να μην πιάσει το τηλεκοντρόλ. Μπορεί να ακούγεται τόσο απλό, αλλά για σκεφτείτε. Τι θα συνέβαινε αν απλά σταματούσαν, με τον ίδιο τρόπο που κάποιος λέει "κόβω το τσιγάρο".

Κάνει θόρυβο ένα δέντρο που πέφτει στο δάσος όταν κανείς δεν είναι εκεί να το ακούσει?

Τι θα απογίνονταν όλοι εκείνοι οι θιασώτες των τηλεοπτικών τραγωδιών και της καταστροφολογίας που ονομάζεται "ειδησεογραφία" όταν κανένας δεν ασχολείτο πια μαζί της? Ή για να το επεκτείνουμε λίγο, τι θα συνέβαινε αν μια φορά, ΜΙΑ μόνο, ο ψηφοφόρος της συνήθειας έλεγε στις επόμενες εκλογές να επιλέξει κάτι διαφορετικό? Τι αποτέλεσμα θα είχε αν ο κάθε ένας συνειδητοποιούσε πως είναι μέρος αυτού του πράγματος στο οποίο ζούμε όλοι, και πως οι επιλογές του κάθε ατόμου ξεχωριστά μπορούν να κάνουν τη διαφορά?

Αλλά στις εποχές των μαζών οι άνθρωποι σκέφτονται σαν μάζες. Η κυρίαρχη μυθοπλασία της εποχής μας είναι πως είμαστε όλοι κόκκοι στην άμμο. Ανίσχυροι, ανεμοδαρμένοι με το παραμικρό αεράκι. Και όταν δεν μπορείς να βρεις κάτι καλύτερο, κάτι εναλλακτικό, πως θα αποτινάξεις το παλιό? Γυρνάς πάλι λοιπόν στις προστατευτικές αγκάλες του.

Η απόσταση ανάμεσα στο 0 και στο 1 είναι μεγάλη σαν άβυσσος.

Μάλλον ο κόσμος δεν έχει σκεφτεί το ενδεχόμενο πως θα μπορούσαν πραγματικά να άλλαζαν τα πράγματα αν άλλαζε ο ίδιος στάση. Δεν το έχει επεξεργαστεί ως πιθανότητα στο νου του, δεν το έχει πλάσει ως σενάριο με την φαντασία του. Οι μεγάλες αλλαγές πρώτα γίνονται μέσα μας, μετά έξω. Αλλά σήμερα ζούμε το όνειρο μιας μερίδας μόνο ανθρώπων. Οι υπόλοιποι προτιμούν να συμμετέχουν σ'αυτή την ξένη φαντασίωση, αντί να πλάθουν τη δική τους.

Κι όμως, είναι λες τόσο απλό.......




("Breach" του Vladimir Kush)


~

7 σχόλια:

  1. Ωραίος ο πίνακας του Magritte.
    Αυτά τα πράγματα που λες, τα'χω σκεφτεί κι εγώ πολλές πολλές φορές.

    Δυστυχώς δεν έχω πλήρως απελευθερωθεί από το συναίσθημα που περιγράφεις ως "Η κυρίαρχη μυθοπλασία της εποχής μας είναι πως είμαστε όλοι κόκκοι στην άμμο", αλλά ειλικρινά το δουλεύω πολύ και δεν μιλάω μόνο για την πολιτική.

    Ας σκεφτούμε πώς την αίσθηση μάζας, την έχει περάσει η καπιταλιστική κοινωνία (?) σε πάρα πολλούς τομείς, από τον τρόπο ένδυσης και διασκέδασης, μέχρι ψήφου και γι'αυτό είναι δύσκολο να γίνει "άμεση απαλλαγή" από αυτόν τον τρόπο σκέψης και δράσης. Πολλοί είναι εκείνοι που προσπαθούν να προσαρμοστούν στις επιταγές της μάζας.

    Όταν μελετάει κανείς Λε Μπον και Φρόυντ, την Ψυχολογία των Όχλων/Μαζών, το πρώτο πράγμα που μαθαίνει είναι ότι ένα άτομο ως μέλος μάζας μπορεί να αντιδράσει τελείως διαφορετικά απ'ότι αν δρούσε ατομικά.

    Αυτό αυτόματα οδηγεί στη σκέψη που αναλύεις κι εσύ, ότι για να μπορέσει ένα άτομο να δράσει "κατάλληλα" στα πλαίσια της μάζας, θα πρέπει ίσως να δουλέψει κι ως μονάδα, για να μπορέσει:
    α) να αντισταθεί στις αρνητικές επιρροές της μάζας(βλέπει επιρροή στην επιλογή δικομματισμού ξανά και ξανά).
    β) να μπορέσει να επηρεάσει με τη σειρά του τη μάζα προς την αντίθετη κατεύθυνση από τη σάπια που κρατούσε μέχρι τώρα. :Ρ

    Έξτρα σημείωση για να τραβήξεις τα κουνελοαυτιά σου: μετά από τόοοοοσες μαλακίες που έχουμε δει εδώ και χρόνια και από τα δυο μεγάλα κόμματα, γύρισαν άτομα και είπαν ότι πιστεύουν πώς η λύση είναι ο Σαμαράς. Τέσπα δεν θέλω να κρίνω τις απόψεις του καθενός, αλλά αμέσως το μυαλό μου πήρε ανάποδες γιατί σκέφτηκα πώς είμαστε ΑΔΙΟΡΘΩΤΟΙ.

    Αυτά τα ολίγα! Μαύρη χελώνα μας έχει κατουρήσει που λέει κι ο Τζιμάκος. :Ρ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Χαχαχαχχα! Θα ξεχειλώσουν τα αυτιά μου από το τράβηγμα μ' αυτά που ακούω! Μη χειρότερα... :P

    Καλά τα λέει ο Τζιμάκος. Τους κουνελοχαιρετισμούς μου Έφη!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "Οι μεγάλες αλλαγές πρώτα γίνονται μέσα μας, μετά έξω."

    So true re kouneli... Oloi krazoun krazoun gia o,ti vlepoun na sumvainei s'auth thn poutana thn xwra k den vlepoun KAN oti oi idioi evalan to litharaki tous [h thn kotrwna tous] mesw twn praksewn kai twn apopsewn tous. Kai meta zhtane kai allages alla oi idioi na meinoun idioi kai aparallaxtoi! OUST ZWA!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Εεε, πρόσεχε πως μιλάς για τα ΖΩΑ! (θυμίζω, είμαι κουνέλι :PPPP)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Ta alla zwa vevaia, oxi ta glykoulia kounelakia :P

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Χελόου φίλε κούνελε !

    Πολύ ωραίο το κειμενάκι σου, για ένα θέμα που νομίζω λίγο-πολύ έχει απασχολήσει όλους τους ανθρώπους που κατέχουν το μεγάλο δώρο της κριτικής σκέψης (χωρίς να βάζω αναγκαστικά και τον εαυτό μου μέσα).

    Μου άρεσε η φράση/σκέψη σου "Κάνει θόρυβο ένα δέντρο που πέφτει στο δάσος όταν κανείς δεν είναι εκεί να το ακούσει?". Μία άλλη φράση/πρόταση που μου αρέσει (δανεισμένη απο το blog ενός φίλου μου) είναι η "Πρέπει να είσαι η αλλαγή που εύχεσαι να δείς στον κόσμο".

    Πάντα οι "φωτισμένες" μειοψηφίες είναι αυτές που σπρώχνουν τον κόσμο μπροστά, και όχι η μάζα, τόσο στην επιστήμη και την τέχνη, όσο και στην πολιτική και την κοινωνία. Το θέμα είναι το πώς θα αφυπνιστεί η μάζα, πώς θα αρχίσει να σκέφτεται ο καθένας σαν άτομο το οποίο, ναι μεν ανήκει σε ένα σύνολο, αλλά διατηρεί τη διαφορετικότητά του. Δύσκολη, χρονοβόρα και καθαρά προσωπική διαδικασία.

    Το θέμα (και το πιο δύσκολο πράγμα) είναι να γίνει μια κάποια αρχή. Όπως γράφεις κι εσύ, "Η απόσταση ανάμεσα στο 0 και στο 1 είναι μεγάλη σαν άβυσσος". Όπως όμως είχε πεί και ο Μάο Τσε Τούνγκ (νομίζω), "Ακόμα και το πιο μακρινό ταξίδι ξεκινάει με ένα βήμα".

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Δε νομίζω πως χρειάζεται να σχολιάσω κάτι επιπλέον, όσα γράφεις πίθηκε με βρίσκουν απόλυτα σύμφωνο!

    Ίσως ο φόβος του αγνώστου και μια έμφυτη τάση "βολέματος", ή μια ροπή προς τη συμμόρφωση με τις κυρίαρχες νόρμες, να είναι οι λόγοι που ωθούν τον κόσμο να εφησυχάζεται και να μη προσπαθεί να κάνει τη διαφορά, ένας ένας ξεχωριστά, ποιός ξέρει...

    ΑπάντησηΔιαγραφή